China’s nieuwe retailconcepten: wat moet Tencent in Smart+ Retail?

De afgelopen maanden zagen we hoe Chinese e-commercepartijen als Alibaba en JD.com stappen maken in de wereld van ‘New Retail’, maar ook Tencent, het bedrijf achter de populaire WeChat-app en voor eenvijfde eigenaar van JD, blijft niet achter en lijkt haar zinnen te hebben gezet op de offline retailmarkt. Op zich is dit een opmerkelijke situatie aangezien Tencent vooral sterk is in videogames en social media en enkele jaren geleden al haar e-commerceactiviteiten al overdroeg aan partner JD.com. Nadere analyse maakt duidelijk waarom Tencent toch zo geïnteresseerd is in het verwerven van een positie in de offline wereld.

Partnerships

In december 2017 kocht het bedrijf, net als haar zakenpartner JD een minderheidsaandeel in de Chinese supermarktketen Yonghui. De aankondiging, tijdens Tencent’s Global Partner Conference in november 2017, dat het Tencent bezig is met de ontwikkeling van ‘Smart+ Retail’-oplossingen op basis van artificial intelligence (AI) en big data zal dan ook niemand echt verbazen. Gezamenlijk kondigden Tencent en Yonghui dit jaar vervolgens aan een aandeel te nemen in de Chinese tak van het Franse Carrefour en deze te zullen ondersteunen met data, Smart+ Retail en mobiele betalingen met WeChat. Carrefour heeft zo’n 200 hypermarkets in China, maar worstelde de laatste jaren met zware concurrentie in de sector.

Waar Alibaba investeerde in retailers als Intime, Suning, Sanjiang, Bailian, Lianhia, Xinhuadu en Sun Art heeft Tencent de portemonnee dus opengetrokken voor Yonghui en Carrefour, maar ook voor Dalian Wanda, BBK Electronics en HLA. De strategie van beide partijen verschilt echter. Tencent neemt relatief kleine aandelen van zo’n 5% in haar partners om vervolgens haar ecosysteem bij hen te implementeren. Tencent’s CEO Pony Ma heeft recent ook aangegeven dat hij niet van plan is direct betrokken te raken bij New Retail en enkel de infrastructuur te willen leveren om de retailers te verbinden met de WeChat-gebruikers.

Alibaba daarentegen neemt vaak een veel groter aandeel, waarna de twee partners overgaan tot een herstructurering waarbij de offline winkels en online platforms van Alibaba sterk integreren, met het oog op efficiëntere logistiek en delen van consumentendata.

Onbemande winkels

In samenwerking met partijen als EasyGo, Miss Fresh en CityBox, welke onbemande winkels en vending machines uitbaten, zet Tencent mobiel betalen en mini-programma’s in op de locaties van deze partners.

In januari van dit jaar deed Tencent zelf ook een test van twee weken met haar eigen onbemande WeChat-winkel genaamd ‘We Life’. WeChat-gebruikers konden de winkel betreden na het scannen van de QR-code bij de deur, een aantal items selecteren (waaronder veel WeChat-merchandise) en bij het verlaten van de winkel betalen door opnieuw een QR-code te scannen. In de eerste twee dagen kwamen 30.000 nieuwsgierigen de shop uitproberen. Volgens Tencent zullen er na de test meer winkels worden geopend die ook uitgerust zijn met gezichtsherkenning.

Smart Stores en Better Life

In Shenzhen en Guangzhou zijn inmiddels ‘smart stores’ te vinden van Jack & Jones en Vero Moda waar gebruik gemaakt wordt van de gezichtsherkenningstechnologie van Tencent’s Youtu Lab. Door middel van registratie via WeChat kunnen klanten voortaan met hun gezicht betalen. Geautomatiseerde systemen geven de klanten daarnaast suggesties voor kleding die ze virtueel aan kunnen passen. Je kunt het in onderstaande video bekijken, samen met Tencent’s technologie voor ‘smart parking’.

Tenslotte is er nog de Better Life, een retailketen met een kleine 600 winkels in China, waar Tencent en JD dit jaar samen een relatief kleine investering in doen. In Changsha is een ‘Smart Retail Flagship Store’ te vinden waar Better Life en Tencent de toekomst van retailing laten zien. Bekijk in onderstaande video hoe apps en mini-programma’s helpen bij het vinden van een parkeerplaats (en later je auto), gezichtsherkenning, productinformatie, mobiel betalen en thuisbezorging.

Waarom?

De vraag blijft waarom investeringen in retail zo interessant zijn voor een bedrijf dat zich vooral bezighoudt met games en social media. De belangrijkste reden is te vinden in de markt van mobiele betalingen. In de afgelopen jaren is er een ‘duopoly’ ontstaan waarbij WeChat (onderdeel van Tencent) en Alipay (een zusteronderneming van Alibaba) samen ruim 90% van de markt voor mobiel betalen in handen hebben en in een hevige concurrentiestrijd met elkaar verwikkeld zijn. Samenwerkingsverbanden met grote retailers zorgen ervoor dat beide partijen het gebruik van hun betaalmethode veiligstellen in een aanzienlijk deel van de markt. In enkele gevallen is het zelfs al zo dat een retailer waarmee Tencent samenwerkt, b.v. Walmart, niet langer Alipay als betaalmethode accepteert. En bij Alibaba’s Hema-winkels hoef je echt niet aan te komen met WeChat Pay. Zou Tencent niet investeren in dergelijke samenwerkingsverbanden dan is de kans groot dat Alibaba zo’n partnerschap wel aangaat en WeChat Pay daarmee buitensluit.

Op een recente bijeenkomst in Shenzhen verklaarde Tencent CEO Pony Ma dat mobiel betalen en andere financiële diensten de retailsector zeker goed zou doen. Daarnaast zijn er volgens Ma kansen voor de uitrol van Tencent’s cloud computing diensten, mini-programs en advertentie-inkomsten. Met het laatste bedoelt hij waarschijnlijk de afname van advertentieruimte in WeChat door de retailpartners.

Een mooi voorbeeld van de inzet van WeChat’s mini-programma’s bij een retailer is Walmart’s ‘Scan & Go’. Deze functionaliteit, die al langer beschikbaar was in de VS, is nu in een test in Shenzhen ook te gebruiken in een mini-programma. Klanten scannen de barcodes van de producten tijdens het winkelen en betalen in WeChat alvorens de Walmart-vestiging te verlaten. Ze hoeven enkel ter controle hun digitale kassabon te laten zien aan een medewerker.

Met dank aan Matthew Brennan voor de video tips.

Dit is mijn 113^e en laatste artikel voor China2025.nl. Ik blijf schrijven over China, maar zal mijn artikelen voortaan publiceren op onze eigen website, ChinaTalk.nl. Wil je niets missen, abonneer je dan op onze maandelijkse nieuwsbrief.