Toen ik in 2011 naar China vertrok om daar twee jaar vrijwilligerswerk te gaan doen was ik vastberaden de taal de leren. Tijdens de introductietraining van twee weken in Beijing, waarbij we elke dag een paar uur Chinese les kregen van Chen laoshi (meester Chen) bleek al snel dat het een hele opgave zou worden. Van de organisatie waar ik door uitgezonden werd kregen we een budget mee voor taallessen. Na een snelle rekensom bleek dat ik daar 20 privélessen voor zou kunnen nemen. Ik snapte meteen dat dit me niet ver zou brengen en koos voor een alternatief dat me altijd al beter bevallen had: zelfstudie. In dit artikel deel ik graag mijn ervaringen en misstappen.
Chinesepod en pinyin
Van mijn jaarbudget schafte ik een abonnement aan op Chinesepod, een website vol podcasts en oefeningen. Op Chinesepod zijn de lessen gesplitst in 5 niveaus, ongeveer vergelijkbaar met de internationale A1 tot C2 taalniveaus. De lessen zijn gebaseerd op korte dialogen over onderwerpen die je zelf kiest op basis van relevantie. In een podcast van 15-20 minuten worden de dialogen ontleed, geanalyseerd en uitgelegd door de leraren. Naarmate je op een hoger niveau komt worden de dialogen langer en wordt de vocabulaire moeilijker en op een gegeven moment vindt de uitleg alleen nog maar plaats in het Chinees.
Chinesepod
Elke morgen stond ik een half uur eerder op om met een fris brein een les te doen. En hierbij maakte ik mijn eerste grote fout. Ik dacht dat ik het wel zou redden met alleen pinyin, het systeem van transliteratie van de Chinese taal; zeg maar de Chinese taal fonetisch uitgeschreven. Ik was dan ook vooral bezig om te luisteren naar de podcasts en deed de oefeningen op de website in pinyin. In het begin ging dat prima. Langzaam aan was ik in staat in winkels en restaurants te vertellen wat ik wilde. Tot ik uiteindelijk vastliep…
Hanzi en Anki
De geschreven wereld om me heen begon nog maar weinig betekenis te krijgen zonder begrip van het Chinese schrift. Bovendien kwam ik tot mijn schrik ook tot de conclusie dat er verschillende Chinese tekens zijn die je exact hetzelfde uitspreekt. Dit leidde tot veel verwarring bij het luisteren van de podcasts… ‘Maar dat woord betekent toch heel wat anders?!’. Ik besefte dat ik er niet aan zou ontkomen. Ik moest aandacht gaan besteden aan de tekens, het Hanzi, om de taal beter te begrijpen. Ik moest immers soms het teken zien om de betekenis van de zin te begrijpen.
Dus ik begon op de tekens te letten en deed de oefeningen op Chinesepod niet langer meer in pinyin. Langzaam aan begon de wereld om me heen meer betekenis te krijgen en begon ik te begrijpen wat er boven al de winkelpanden en restaurants geschreven stond. ‘Ah, hier hebben ze dumplings! En daar verkopen ze gereedschap! En ik kan de naam van die bushalte lezen!’.
Anki Flashcards
De gesproken taal kon ik inmiddels dagelijks oefenen met de vrouw met wie ik na twee jaar getrouwd terug zou keren naar Nederland, waar ik doorging met het leren van de taal. Ik begon het niveau Elementary op Chinesepod te ontstijgen maar merkte dat Intermediate nog te pittig voor me was, wat me erg frustreerde. Daarnaast kwam ik tot de conclusie dat ik een nieuwe denkfout had gemaakt. Ik had mezelf wijsgemaakt dat ik de karakters niet hoefde te leren schrijven, als ik ze maar kon lezen. Op de PC en de mobiele telefoon had je immers tools om pinyin in te voeren en het juiste Chinese teken te kiezen.
In de bus in China had ik op mijn smartphone altijd mijn vocabulaire geoefend met het flashcards-programma Anki waarin ik alle woorden die ik op Chinesepod had geleerd kon opnemen. Toen ik de Chinese tekens probeerde te herkennen bleek al snel dat ik ze niet kon onthouden. Bovendien zag ik de logische verbanden tussen de tekens niet.
Posters en apps
Toen ik een poster met de 1.500 meest gebruikte Chinese tekens kocht schrok ik hoe weinig ik ervan herkende, terwijl ik het gesproken woord wel kende. Voor de tweede keer kwam ik tot de conclusie dat er geen ‘shortcuts’ zijn in het leren van de taal en moest ik opnieuw een stap terug doen om later weer vooruit te kunnen. Alleen het leren schrijven van Hanzi zou me helpen de tekens te onthouden.
Skritter
Dit jaar heb ik mezelf daarom als doel gesteld om Chinese tekens te leren schrijven. Ik gebruik een iPad-app genaamd Skritter die me op redelijk verslavende manier leert schrijven. Ik weet dat het niet foutloos gaat en dat een Chinese kalligraaf er nachtmerries van zou krijgen als ik het op papier zou proberen maar het maken van de ‘penstreken’ helpt me bij het onthouden en herkennen van de tekens. Naast de korte dialogen die ik in mijn Chinesepodlessen had ben ik van plan nu ook langere, eenvoudige teksten te gaan lezen.
Het leren en begrijpen van Chinees schrift heeft daarnaast weer een hele nieuwe wereld voor me geopend. Sommige tekens zeggen erg veel over de cultuur en denkwijze van de Chinezen en de logica en methodiek van de opbouw van de tekens helpt me nu ook enorm op weg.
Que?! Shenme?!
Ik heb nooit een talenknobbel gehad. Engels is me altijd erg goed afgegaan, omdat ik op jonge leeftijd al bezig was de songteksten van m’n favoriete bands te ontleden en Engelse boeken las die niet in het Nederlands beschikbaar waren. Maar Frans heb ik zo snel mogelijk laten vallen en Duits was ik na de middelbare school zo beu dat ik op de Hogeschool besloot Spaans te leren. Bij mijn eerste poging voor het mondelinge eindexamen daarvan kon ik weinig meer uitbrengen dan ‘Que?!’ (Wat?!) en kreeg een twee voor de moeite. Ook bij Chinees lijk ik meer moeite te moeten doen dan het gemiddelde aantal lessen dat Chinesepod aangeeft om door te stromen naar het volgende niveau. En toch blijf ik in mijn vrije tijd doorleren.
Waarom? Omdat het een taal is die me ontzettend boeit. Ik ben nu vier jaar in mijn vrije tijd aan het leren en in tegenstelling tot andere talen gaat het tergend langzaam maar geeft het me toch steeds weer voldoening. Ik kan wellicht nooit een vloeiend gesprek voeren, maar een wereld die geleidelijk aan steeds meer betekenis krijgt en de mogelijkheid om een beetje te kunnen communiceren met mijn schoonfamilie – op een niveau dat 什么 shen me (wat?!) in ieder geval ontstijgt – zijn voorlopig beloning genoeg.
Herkenbaar! Ik heb heel veel profijt bij het regelmatig overschrijven (!) van alle 1067 basiskarakters in het prima boek ‘ Reading and Writing Chinese ‘ van William McNaughton (Tuttle publishing). Een uurtje in de trein is zo voorbij als je 100 karakters schrijft… Ik moet karakters als beweging in mijn handen opslaan en dan gaat alleen door schrijven. Van kijken naar plaatjes leer ik niet.
Een ander advies is: vroeg in je leven beginnen. Ik was 56, nu 11 jaar geleden, en ik was verder geweest als ik 26 was geweest!
En Pleco!
Beste Annet,
Ik heb inderdaad goede dingen gehoord over Pleco. Ik gebruik zelf Hanping dictionary en camera maar volgens mij overlapt de functionaliteit met die van Pleco.
Overigens was dit artikel niet zozeer bedoeld als uitputtende lijst van handige apps. De insteek was meer welke valkuilen er zijn bij het leren van Mandarijn, hoe ik steeds een stap terug heb moeten doen en welke apps me daarbij geholpen hebben. De bedoeling was vooral andere personen te behoeden dezelfde fouten te maken. Helaas is dat door een redactionele wijziging in de titel een beetje naar de achtergrond verschoven.
Voor meer uitstekend advies over handige apps kun je terecht op dit blog van Manya Koetse:
http://www.manyakoetse.com/top-10-apps-for-studying-chinese-2015/
Ed
Hoi Ed,
Erg leuk om te lezen hoe je bent begonnen met het leren van Chinees en de valkuilen die je daarbij bent tegengekomen. Ik vind vooral die stap waarbij je je realiseerde dat het leren van karakters toch wel erg belangrijk is een hele goede. Ben in mijn beginjaren in China regelmatig mensen tegengekomen die dachten dat ze aan pinyin wel genoeg hadden, en daar vele jaren later toch wel spijt van hadden gekregen.
Toen ik Chinees studeerde aan BLCU kreeg ik les van een enorm goede juf, die ons deed inzien waarom het zo belangrijk was om karakters te leren door ons het verhaal van Shi and the Ten Stone Lions voor te leggen. Je hebt er vast wel eens van gehoord. Voor de mensen die het nog niet kennen: In pinyin is het hele verhaal geschreven enkel met “shi” dus je hebt geen idee waar het over gaat, terwijl als je het in karakters leest het een mooi verhaal is. Zie hier voor het verhaal in karakters, pinyin en de Engelse vertaling. http://www.yellowbridge.com/onlinelit/stonelion.php. Voor al die ongelovigen die nog steeds denken dat pinyin genoeg is. 😉 Dank voor je verhaal!