Een eigentijds Chinees sprookje

De mooiste vogel ooit?
Dat is de feniks.
Met zijn kleurrijke veren springt hij meteen in het oog.
Maar ooit was de feniks een heel gewone en onopvallende vogel…
Tot de andere vogels zagen hoe speciaal hij was.

De legende van de feniks

Het prentenboek De legende van de feniks is een eigentijdse hervertelling van een oud Chinees volksverhaal. Dit boek won de illustratorenwedstrijd Key Colours Competition in 2019, een samenwerking van uitgeverij Clavis met twee Chinese uitgeverijen.

Waarom juist dit boek heeft gewonnen, mag duidelijk zijn. De illustraties zijn kleurrijk, sierlijk en sprookjesachtig. Ze roepen de sfeer van een Chinees sprookje op, en het is duidelijk dat illustrator Yang Fan de Chinese kunst en cultuur specifiek naar voren heeft willen laten komen. De illustraties zijn doorspekt met Chinese elementen. Rode wensballonnen, gewelfde houten daken, pagodes, grillige berglandschappen en pioenrozen vormen het decor van het verhaal.

De dag van de Honderd Vogels die de Feniks vieren

Op een dag is het jongetje Tuanzi alleen thuis met zijn hondje Wangwang. Als de klok slaat verandert de wereld om hem heen. Wangwang verandert in een Chinese leeuw en vliegt het raam uit met Tuanzi op zijn rug.

Onderweg leert Tuanzi het verhaal van de feniks kennen. Aanvankelijk een hele gewone vogel, die hard werkt om met genoeg voedsel de winter door te kunnen komen. De andere vogels doen dat niet en maken zich alleen druk om wie de mooiste veren heeft, wat ze duur komt te staan als er een bosbrand uitbreekt. Alle vogels zullen verhongeren omdat er geen voedsel meer is.

Gelukkig is de feniks niet te beroerd om het eten dat zij verzameld heeft met de andere vogels te delen. Daarvoor zijn de vogels haar zo dankbaar, dat ze de feniks allemaal één van hun eigen veren geven. Dat resulteert in een prachtig kleurrijk verenpak voor de feniks, die daarmee de mooiste vogel van allemaal wordt. Ieder jaar eren de vogels de feniks op de “Dag van de Honderd Vogels die de Feniks vieren” – precies de dag dat Tuanzi’s avontuur plaatsvindt.

Net als Tuanzi dichtbij genoeg komt om de feniks aan te kunnen raken, maakt zijn moeder hem wakker en blijkt alles een droom te zijn geweest… of toch niet?

Het is niet de buitenkant die telt

De moraal van het verhaal blijft zoals in alle sprookjes tijdloos: hard werken loont en het is de binnenkant die telt, niet de buitenkant. Daarbinnen komen in dit verhaal de traditionele Chinese deugden toewijding, dankbaarheid en eerbied goed naar voren.

Achterin het boek wordt enige context bij het verhaal gegeven, en wordt het vergeleken met Andersen’s sprookje Het lelijke eendje. Tijdens het lezen van het boek kwam bij mij de vergelijking op met Marcus Pfister’s klassieker De mooiste vis van de zee.

Prachtige uitvoering van een oud sprookje

De vertaling is door de uitgeverij zelf gedaan, en mij bekruipt het gevoel dat deze wellicht vanuit het Engels is gemaakt, of in ieder geval niet door iemand die de Chinese taal en cultuur goed kent. De feniks wordt namelijk consequent met de voornaamwoorden ‘hij’ en ‘zijn’ aangeduid, terwijl de feniks in de Chinese volkscultuur het vrouwelijke symboliseert.

“De Dag van de Honderd Vogels die de Feniks vieren” is een letterlijke vertaling van de Chinese titel van het boek, Bái niǎo cháo fèng. De vertaling van cháo als ‘vieren’ lijkt wat vreemd, ‘eren’ of ‘aanbidden’ zou wellicht beter – en duidelijker – zijn geweest.

Enfin, een kniesoor die daar op let. Het neemt niet weg dat De legende van de feniks een prachtige uitvoering van een oud Chinees volksverhaal is. De fraaie, uiterst gedetailleerde illustraties zijn in het prentenboek immers belangrijker dan de tekst. En die spreken voor zich, ze roepen een sprookjesachtige sfeer van het oude China op. Daarmee geeft dit boek diversiteit en ‘andere’ culturen een mooie en zeer welkome plaats binnen het Nederlandse aanbod aan prentenboeken.

Lees meer over hoe uitgeverij Clavis tot publicatie van dit boek kwam in een blog door Philippe Werck, uitgever bij Clavis, elders op China2025.nl.

China2025.nl mag van uitgeverij Clavis een exemplaar van De Legende van de Feniks verloten. Informatie over deze actie vind je op onze Facebook en LinkedIn pagina’s.