De Snowland Art School in Labrang (Xiahe), Gansu, is een kleinschalig initiatief dat is opgericht om kansarme studenten uit de Tibetaanse regio’s hun eigen cultuur te laten behouden, en kunstenaars op te leiden in een ethische omgeving. De school loopt het risico te moeten sluiten. Vandaag vertelt Kristel Ouwehand hoe ze kwam tot het oprichten van deze school, en waarom het behoud hiervan belangrijk is.

Omdat ik ben opgegroeid in een kunstenaarsfamilie, is kunst al zolang ik me kan herinneren onderdeel van mijn leven. Mijn ouders waren Nederlandse immigranten, die ons altijd hebben gestimuleerd om dingen te maken in plaats van te kopen, en nooit iets weg te gooien dat nog gebruikt kan worden. Deze denkwijze heeft me al jong tot creativiteit aangezet, iets waar ik altijd dankbaar voor zal zijn omdat het me door de jaren heen op veel manieren heeft geholpen.

Toen ik zeventien was verliet ik mijn thuis in Canada met alleen een rugzak, om mijn reis door Europa al werkende te bekostigen. Het begon met een baantje in een eierverwerkingsbedrijf in Nederland, via verschillende baantjes in de paardenindustrie, naar meer esoterische baantjes als donuts verkopen op een nudistenstrand in Frankrijk en schapen hoeden in Ierland. Van daaruit reisde ik naar het Midden-Oosten, waar ik een jaar op een scuba diving schip werkte. Daarna vertrok ik naar India.

Het plan was om zes maanden door India te reizen om daarna verder te gaan naar Indonesië en uiteindelijk Australië. Om de één of andere reden reisde ik uiteindelijk in 1996 eerst naar Nepal en van daaruit naar Lhasa. Vervolgens keerde ik terug naar India, waar het lot mijn plannen om verder te reizen annuleerde. In plaats daarvan bleef ik elf jaar in India wonen, waar ik voor het eerst in aanraking kwam de boeddhistische thangka kunst.

Gegrepen door de thangka kunst

As kunstenaar was ik in ieder land dat ik heb bezocht geïnteresseerd in de verschillende lokale kunstvormen. Maar de geschiedenis en diepgang van de betekenis die schuilgaat in de traditionele thangka kunst, fascineerde me en daagde me artistiek uit. In 2006 reisde ik naar China, met het doel om zo dicht mogelijk bij de bron en het hart van de thangka wereld te wonen. Ik vond werk in Sichuan, waar ik twee jaar lesgaf aan een Chinese middelbare school, totdat de aardbeving van 2008 dat plan verstoorde. Na de aardbeving, die het gebied waar ik toen woonde compleet verwoestte, verhuisde ik naar Xining, provincie Qinghai. Eerst werkte ik een paar jaar voor een kleine NGO, en begon toen als thangka student aan de provinciale minderheden universiteit. Ik greep iedere mogelijkheid aan om naar Tongren en andere plaatsen te reizen, om plaatselijke kunstenaars te ontmoeten en te zien wat er gebeurde in lokale kunstgalerijen.

Tijdens een bezoek van mijn moeder in 2010 bezochten we kunstgalerijen en ontmoetten veel kunstenaars. Ik realiseerde me toen dat het helemaal niet goed ging met de lokale kunstenaarswereld. Om verschillende redenen was de kunst van het thangka schilderen tot een toeristische industrie verworden, waarin veel van de traditionele ethiek en gebruiken die verbonden zijn aan de creatie van een thangka verloren waren gegaan. Daarom organiseerde ik in 2011 de de eerste lokale kunstconferentie, waarvoor ik kunstenaars uit de drie Tibetaanse regio’s Lhasa, Kham en Amdo uitnodigde. Deze eerste conferentie was een succes, en de tweede werd in 2013 in Chengdu gehouden.

Traditie en ethiek als basis

In deze periode verscheen er op een dag een monnik aan mijn deur, met de vraag of ik hem in de thangka kunst wilde onderwijzen. De studenten bleven daarna komen, en in 2012 besloten we om een toelatingsexamen in te voeren om het aantal te beperken. Sinds toen heb ik in totaal zeventien studenten onderwezen, waarvan er vier reeds afgestudeerd zijn van ons vijfjarig programma.

In 2013 stapte ik min of meer per ongeluk in het huwelijksbootje met een Tibetaan, en in 2014 verhuisde ik met mijn man, twee katten en alle studenten naar Labrang (Xiahe) in de provincie Gansu, waar we een huis kochten. Deze beslissing namen we om de studenten, waarvan de meesten uit arme nomadenfamilies komen, een veiligere en stabielere leefomgeving te bieden dan in de stad. Hier wonen we op slechts een steenworp afstand van één van de grootste kloosters in de Tibetaanse regio’s, wat een groot voordeel is voor thangka schilders.

We baseren de grondbeginselen van onze school op traditionele methoden en waarden. De twee voornaamste principes zijn, allereerst, niet kopiëren, baseren op bestaand werk of het stelen van de ideeën van andere kunstenaars, en ten tweede, de betekenis kennen van het kunstwerk dat wordt gecreëerd.

Sinds 2014 wonen we in een traditioneel houten huis gebouwd in Tibetaanse stijl, waar mijn man en ik een badkamer delen met de dertien huidige studenten. Dit creëert een sterke familiesfeer, en de studenten voelen ook echt als mijn kinderen. Hun afstuderen is een combinatie van vreugde en verdriet, omdat ze dan het ‘nest’ verlaten.

Het verschil maken

Als iemand die niet van koud weer en bergen houdt, lijkt het idioot om, van alle plaatsen ter wereld, op de Tibetaanse hoogvlakte te gaan wonen. En zeker, ieder jaar in januari, als de tandpasta bevriest in de tube omdat we geen verwarming binnenshuis hebben, betwijfel ik soms of ik wel goed bij mijn hoofd ben.

Een kleine school, een levenswerk, dat een enorm verschil kan maken in het leven van veel beeldend kunstenaars. Met name voor de meisjes, die anders vaak uitgehuwelijkt zouden worden als ze nog maar zestien jaar oud zijn, is dit een kans op een toekomst waarin ze op hun eigen talent en vaardigheden kunnen bouwen, waardoor ze een onafhankelijkheid verwerven die anders niet mogelijk geweest zou zijn. Hoewel ik lang overwogen heb om alleen meisjes aan te nemen, heb ik besloten dat de enige manier waarop de situatie voor meisjes kan verbeteren, is om ook de jongens te onderwijzen. Daarom hebben we een diverse school, met ook monniken als studenten. Alle studenten worden de principes van gelijkwaardigheid en respect bijgebracht.

Ik geloof dat ons werk een verschil maakt. We leiden jonge, idealistische kunstenaars op die de wereld intrekken met een werkethiek gebasseerd op moreel, en het verlangen om de lokale kunstenaarswereld te verbeteren. Daarmee veranderen we de wereld, één artiest per keer. Als andere kunstenaars tegen elkaar zeggen dat de artiesten van mijn school speciaal zijn, als mensen naar ons komen voor kunst die is gemaakt met een garantie van eerlijkheid en puurheid, als families hun meisjes naar mij toesturen omdat bekend is dat ik goed voor mijn studenten zorg en dan met name de meisjes opleid in een veilige en eerlijke omgeving, dan zijn de bevroren tandpasta en het gebrek aan sanitaire voorzieningen binnenshuis het meer dan waard.

Omdat Kristel en haar man voor de aankoop van het schoolgebouw geen lening van de bank konden krijgen, hebben ze een aanzienlijke som geleend van een vriend. Deze verkeert nu zelf in financiële nood, en eist het geleende bedrag terug voor 1 maart 2018. Indien het bedrag dan niet teruggegeven kan worden, moeten Kristel en haar man de aankoopakte van het gebouw op de naam van deze vriend overzetten, zodat hij het schoolgebouw kan verkopen om zo alsnog aan zijn geld te komen. Het gaat momenteel om een bedrag van ¥200.000 (bijna €26.000) dat nog moet worden ingezameld.

Je kunt bijdragen aan het behoud van de Snowland Art School door unieke, handgemaakte kunstvoorwerpen te kopen die Kristel en haar studenten maken om het bedrag in te zamelen. Denk hierbij aan schilderijen, beschilderde snijplanken, vazen, geurzakjes met traditionele Tibetaanse kruiden, onderzetters gemaakt van resthout uit het klooster in Labrang en meer. De opbrengt komt volledig ten goede aan het behoud van de school. 

Bezoek de Snowland Art website voor meer informatie over de studenten, over de veiling en welke kunstwerken er aangeboden worden. Internationale verzending is mogelijk.

Lees dit artikel voor meer informatie over Kristel, de school, de Tibetaanse regio’s in China en de achtergrond van de fundraiser. Scroll naar beneden voor de Engelse tekst.

Volg de Snowland Art School op Facebook om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen.

Doneer via Gofundme als je wel bij wilt dragen, maar geen interesse in de schilderijen en gebruiksvoorwerpen hebt.

Als je direct in contact met Kristel wilt komen, kan dat via WeChat ID tanzeng4137 of via e-mail: [email protected].