Lute Brommer woont sinds 2008 in Wuhan, waar hij werkzaam is als orkestdirigent. China2025.nl sprak met Lute over zijn bijzondere beroep en leven als Nederlander in één van China’s minder bekende miljoenensteden.

Na de Chinese taal, filosofie en cultuur bestudeerd te hebben in Parijs, ging Lute in 2008 voor het eerst naar China, en het land liet hem niet meer los. Hij fietste een week lang door Beijing om de stad zo direct mogelijk te ervaren. Tijdens een bezoek aan het Zomerpaleis kwam Lute voor het eerst direct in aanraking met traditionele muziek. “Dit voelde als thuiskomen, ik wilde niet meer weg uit China Ik ging volledig op in het land, een ervaring waaraan ik mezelf volledig kon overgeven.”

Na terugkomst in Parijs, waar Lute toen woonde, begon hij in zijn vrije tijd met het leren van de Chinese taal. Via een universiteit die samenwerkte met Wuhan University, ging Lute in 2009 terug naar China. Deze keer als student Chinese taal.

Gǔqín en Biānzhōng

Tijdens zijn bezoek aan Beijing kwam Lute voor het eerst in aanraking met de gǔqín, een zevensnarige Chinese citer. Hij wist meteen dat hij dit instrument wilde leren bespelen. “De guqin vertegenwoordigt voor mij de Chinese cultuur en filosofie”, zegt Lute. Terug in Wuhan kocht hij een guqin bij het conservatorium.

Lute nam zijn guqin mee terug naar Parijs en bleef het instrument bestuderen. Na het afronden van zijn studie nam hij een sabbattical van zijn baan om terug naar China te keren, deze keer als student muzikale archeologie. “Mijn studie richtte zich op traditionele Chinese instrumenten. Door de vondst van de biānzhōng in Hubei, een klokkenspel uit ca. 500 voor Chr., was dit een logisch onderwerp om te bestuderen in Wuhan.”

Lute bespeelt zijn gǔqín

Nieuwe impuls aan Chinese orkesten

De winkel waar Lute zijn guqin kocht verwees hem door naar een docent, die op zijn beurt de dirigent van het Huazhong University of Science and Technology Symphony Orchestra kende. Zo rolde Lute het wereldje in. “Toen ik mezelf als collega voorstelde aan deze dirigent, vroeg hij me meteen om in het weekend naar een repetitie te komen om te laten zien wat ik kon. Zo raakte ik direct betrokken bij het voorbereiden van het Nieuwjaarsconcert. In 2015 won het orkest de eerste prijs in een orkestwedstrijd in China, onder mijn directie.”

Doordat Lute zo snel het professionele wereldje inrolde, is het afronden van de studie erbij ingeschoten. Maar dat vind hij niet erg. “Door mijn achtergrond als dirigent en ervaringen met Chinese instrumenten, werd mij gevraagd om het Huazhong University of Science and Technology Symphony Orchestra een nieuwe impuls te geven. Ook werd ik benaderd door het Nanchang Orchestra en het Hubei Provincial Orchestra. Het was lastig om van al deze projecten samen een fulltime inkomen te genereren, maar inmiddels loopt het goed.”

Netwerken in Wuhan

Momenteel zoekt Lute vooral naar een vaste aanstelling als dirigent van een Chinees orkest. “Het is mijn droom om een orkestacademie in China op te richten, waar afgestudeerden van het conservatorium internationale ervaring op kunnen doen. Ik ben momenteel in bespreking om dit te realiseren, maar heb nog een lange weg te gaan.”

Hierin speelt volgens Lute mee dat guān​xi, een persoonlijk netwerk van onderlinge relaties in China, essentieel is. “Als je verder wilt komen in China zonder een bestaand netwerk, moet je extra hard werken. Daarom onderhoud ik mijn relaties in Wuhan actief en doe ik veel op het gebied van cultuur in het algemeen.” Dit heeft zijn vruchten afgeworpen, want in 2016 ontving Lute van de Wuhan overheid de Yellow Crane Friendship Award, een onderscheiding die jaarlijks aan een beperkt aantal buitenlanders wordt toegekend die bijgedragen hebben aan de internationalisering van de stad.

Lute neemt de Yellow Crane Friendship Award in ontvangst in Wuhan

Visie nodig op cultuurbeleid

Ook speelt mee dat klassieke muziek in China niet actief wordt gepromoot. “In Wuhan wonen bijna 10 miljoen mensen. Er is een nieuw theater gebouwd, het Qintai Theatre, een prachtige zaal met 1500 zitplaatsen. Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om deze zaal volledig vol te krijgen. Het Wuhan Philharmonic Orchestra speelt in dit theater, maar zij doen vrijwel niet aan promotie. Een gemiste kans”, aldus Lute.

Omdat klassieke muziek een westers concept is, is het volgens Lute essentieel om Chinese kinderen hier zo jong mogelijk mee in contact te brengen. “Chinese orkesten zouden een groter publiek kunnen bereiken als ze workshops zouden organiseren, en studentenpassen uit zouden geven waarmee uitvoeringen gratis bijgewoond kunnen worden en dergelijke. Als studenten ergens gratis toegang krijgen dan komen ze wel. In Wuhan ontbreekt een dergelijk cultuurbeleid. Het Wuhan Philharmonic Orchestra is totaal niet zichtbaar buiten het Qintai Theatre.” Mede daardoor bungelt dit orkest onderaan de ranglijsten van Chinese orkesten, volgens Lute. Naast de orkesten uit de first-tier steden, behoren de orkesten uit Xi’an, Xiamen en Hangzhou tot de beste van het land.

Lute probeert het Philharmonic Orchestra te bewegen om actiever te worden in zelfpromotie en meer naar buiten te treden, vooralsnog zonder al teveel succes. Volgens hem ligt dit aan de mentaliteit. “De dirigent van het Wuhan University Orchestra is gepensioneerd en vindt het allemaal wel goed zoals het is. Het ontbreekt aan een prikkel om vernieuwend te zijn, en actief naar buiten te treden.”

Over of het niet vermoeiend is om te werken in een stad waar klassieke muziek blijkbaar totaal geen prioriteit heeft is Lute kort en bondig: “Ik graaf liever een put in de woestijn, dan dat ik regenwater opvang in de tropen”.