Ik ben nieuw hier. Toch heb ik al de helft van mijn leven (50-25=25 jaar) intensief te maken met China, het Chinees en de Chinezen. Ik zal vooral vaak terugkomen op de non-profit organisatie Prop Roots die mijn vrouw Li Yang en ik hebben opgericht, ten behoeve van de kinderen van de Jingpo-minderheid, aan de Chinese grens met Myanmar. Met Prop Roots laten we zien dat het zèlfs in China werkelijk mogelijk is om non-profit te werk te gaan, en om problemen aan te pakken die gevoelig liggen bij de overheid. Onze aanpak verschilt behoorlijk van de doorsnee Chinese goodwill-acties, die – enigszins generaliserend – verlopen in de trend van: snel geld of spullen brengen naar de zielige mensjes, copieus dineren met de bestuurders en dan zo snel mogelijk weer teruggaan naar de grote stad! Wij daarentegen gaan te werk vanuit de grassroots.
Positieve boodschap
De Chinese media-aandacht voor ons project is inmiddels niet van de lucht. We hebben een flinke lijst interviews achter de rug en een vierde documentaire over ons is al in de maak, die wederom in heel het land vertoond zal worden. In die Chinese documentaires of artikelen worden doorgaans enkele van de vele lokale problemen slechts kort en op heel subtiele wijze aangestipt: de enorme hoeveelheid drugs die hier rondgaat en de vele weeskinderen. Gevoelige onderwerpen of niet: wat het geheel gelukkig smeuïg maakt is het verhaal over hoe ik in deze streek terecht gekomen en gebleven ben, vanwege de band die ik had opgebouwd met de mensen hier gedurende de vele jaren van taalkundig veldwerk in de dorpen, wat mij tot ’s werelds voornaamste expert maakte in de Jingpo’s Zaiwa-taal. Ook wordt gefilmd hoe ik lekker aan het schilderen of musiceren ben. Kortom, het komt allemaal erg onschuldig over en dat mag ook wel.
Wij wonen en werken hier in dit Jingpo-dorp vrijwel aan de grens met Birma/Myanmar, in het projectcentrum dat wij vrijwel geheel met eigen middelen hebben gebouwd. In principe gaan wij met iedereen vriendschappelijk om. Uiteraard doen wij dat met onze doorgaans uiterst hartelijke dorpsgenoten, maar als organisatie zijnde ook – voor zo goed als dat gaat – met onderwijsmensen, overheidspersonen, zakenlieden en journalisten. Wij hebben niets te verbergen, doen niet aan handel en zijn niet van-het-geloof. Wij doen vooral “leuke” dingen met de kinderen, waar volwassenen zich ook goed bij voelen. Ook in de media staan wij vooral een positieve boodschap voor, steeds in de hoop dat die genuanceerd genoeg wordt weergegeven. De mensen hier mogen niet als “zielig” worden neergezet, maar de enorme sociale problemen waarvoor wij feitelijk hier gekomen zijn mogen ook niet onder het tapijt worden geveegd. Soms gaan gesprekken moeizaam…
De logica van het geld
In dit eerste blog kan ik het niet laten om eerst iets sombers en onrustbarends van mijn hart te laten over “de” Chinezen. (Dit crowdblog gaat immers over China in het algemeen!) Een nieuw soort logica heerst, de logica van het geld. Een onderzoek heeft uitgewezen dat 71% van de Chinezen – mondiaal het hoogste percentage – rijkdom als graadmeter ziet van welslagen en geluk. In Zweden zou slechts 7% zoiets zonder schaamte over de lippen kunnen krijgen. (In België: 28%, Duitsland 27%; Nederland stond er niet bij. Het mondiale gemiddelde was 34%.) Niet zozeer een indicatie dat de Chinezen eerlijker zijn in deze dingen, maar wel dat er iets heel bijzonders aan de hand is volgens mij.
Deze collectieve standaardisatie van geld als maatstaf, maakt het ons extra moeilijk om aan anderen duidelijk te maken waar ons project voor staat. Ook aan mensen die vanwege hun beroep eigenlijk beter zouden moeten weten. Bijvoorbeeld een CCTV-journaliste: ze wilde een documentaire over ons maken en had ons net een uur lang ondervraagd over de doelstellingen van ons project. Zo hadden we aan haar uitgelegd dat we de kinderen via creatief en communicatief onderwijs meer zelfvertrouwen willen geven, zodat zij eenmaal in de puberteit minder gauw slachtoffer worden van de drugs of anderszins tussen wal en schip geraken. Na deze uitgebreide uitleg zegt ze: “Ja maar wat willen jullie nou met dit project beréiken!?” Klaarblijkelijk heeft er dus iets niet geklikt. Uit ervaring kunnen we raden wat ze dacht: Hoezo non-profit? Willen we dan geen geld verdienen? En die verhalen over onze financiële offers en hoge schulden dan, ach, het is ons vast om heldenroem te doen, waarna de rijkdom immers alsnog volgt, maar dat wilden we dan weer niet toegeven, wat een huichelaars.
Zij weet niet dat non-profit initiatieven juist vaak in een klein hoekje zitten, meestal “gewoonweg” aangedreven zijn door liefde voor de doelgroep of omdat men bepaalde situaties niet meer aan kon zien, precies zoals in ons geval. Anders gezegd: je moet een beetje gek zijn om aan grassroots te beginnen. En aan gekte is een groot gebrek.
Zelfvertrouwen in een breed perspectief
Als ik in het Nederlands schrijf ben ik wat meer geneigd tot het spuien van allerlei sombere gedachten, maar dat heb ik besloten nu toch niet te doen. Ik vind China op zich een prachtig land, waar iedere dag ontelbare en de meest diverse lichtpuntjes het leven boeiend en bijzonder maken. Onze eerste interviews met veiligheidsbeambten – inclusief verborgen microfoons – hebben we al achter de rug. Nog tamelijk gezellig eigenlijk. Maar alles wat wij publiceren kunnen ze in principe lezen en mogelijk kunnen ze nog veel meer. Maar niet dat we bang hoeven te zijn. We hebben niets te verbergen, omdat we wel degelijk vanuit positieve doelstellingen te werk gaan.
Ons voornaamste thema: “zelfvertrouwen” is toch heel onschuldig. We zouden dat nog in een breder perspectief kunnen zien: niet alleen de Jingpo-kids maar alle kinderen en alle grote mensen, alle wereldburgers hebben eigenlijk meer zelfvertrouwen nodig om beter te kunnen functioneren. Verering van geld en status, bang zijn voor je hachje en vaderlandsliefde zijn symptomen van gebrek aan zelfvertrouwen volgens mij. Vooruit dan, ook al klinkt het chauvinistisch: dit wordt toch de Eeuw van China? Laten we er allemaal het beste van maken dan!
De resultaten van het in dit blog genoemde onderzoek zijn hier beschikbaar:
Hallo Anton en Li, ik heb erg veel waardering voor jullie project en jullie manier van werken en leven. Zelfvertrouwen is iets wat je aangereikt krijgt door anderen, het mooiste wat je kunt krijgen is dat je mag meespelen. Doordat jullie erover praten wordt ik me bewust van iets wat ik al wist. Ik las laatst al een stukje over jullie op Facebook ( via Cor BKK) en nu dit artikel. Je hebt een erg prettige manier van schrijven Anton, je Nederlands is ongecompliceerd en verrassend. Veel succes, Erné van Till.
Over het aanreiken van zelfvertrouwen gesproken…. bedankt voor je aanmoedigingen!
Alleen met genoeg vertrouwen in jezelf ben je in staat de wereld te ontdekken.
Petje af Anton. Na 2 jaar werk voor drie NGOs in China ken ik de vreugde en frustratie waar je constant tussen moet leven! Keep up the good work.
Dank je wel Ed! Heb net over je ervaring als vrijwilliger in China gelezen en ook over je duizelingwekkende variëteit aan professionele werkervaring!
(Het interview-kamertje van CRTV in Amsterdam herkende ik van de foto. En het China Café waar je je boek presenteerde. Allemaal alweer heel ver van ons dorp vandaan…)
Hoi Anton,
een supermooi stuk. dank je wel dat je dit met ons gedeeld hebt. Ik herken de gevoelens over de geld-gekte bij “de Chinezen” helemaal. Sinds de laatste 15 jaar of zo, is het kapitalisme, consumerisme en individualisme hoogtij aan het vieren in China. Iedereen denkt alleen aan geld en aan zichzelf. Ik werd er af en toe zo naar van. Ik ben er voor weg gevlucht (nu in NL). jij bent zo dapper geweest om te blijven strijden voor je idealen met Li Yang. superveel respect voor jullie, voor je doorzettingskracht, je eigenwijsheid, je durf etc. Heel mooi dat je hiermee door bent gegaan. En ik hoop dat al die media aandacht in China je ook iets positiefs brengt. (meer donoren in China bv?)
Ik denk wel dat zoiets als het bijbrengen van zelfvertrouwen en werken aan het individu in China al als behoorlijk vernieuwend geldt. In het Chinese onderwijs en Chinese opvoedcultuur worden kinderen natuurlijk klein gehouden (volwassenen ook trouwens). Je zult nog veel meer moeilijkheden op je pad vinden vast, maar ik hoop dat jullie gesterkt blijven in je geloof. Jullie doen me trouwens denken aan Sabriye en Paul in Tibet met braille without borders, maar die kennen jullie vast ook.
heel veel hartelijke groetjes uit het veilige en rustige Nederland.
Annemarie
Hoi Annemarie, lang geleden weer! Dat we doorgaan met Prop Roots is natuurlijk ook omdat we genoeg moois en waardevols om ons heen zien. (Niet alleen omdat we onze schepen al verbrand hebben…)
Aan media-aandacht hier geen gebrek. Maar wat donoren betreft, hmm, valt dat wel tegen.
Sabriye en Paul heb ik in Beijing ooit gezien, was dat niet een lezing georganiseerd door de ambassade/jou? Een keigoede organisatie is hun Braille Without Borders. Ontdekte net dat ze nu ook actief zijn in Zuid-India http://www.braillewithoutborders.org/ Groetjes vanuit het ook erg veilige en rustige dorp!
Beste mensen mochten jullie naar China komen ( of zijn ) ,alleen al door het lezen van Anton zijn verhalen leer je een hoop meer over China ( en je zelf ). Ik heb mogen leren dat geduld een schone ( in een smerige stad ) zaak is. Helaas kost alles hier meer tijd , maar ja het is dan ook een oudere cultuur dan Nederland en misschien is dit wel een van de redenen dat ik niet zo heel erg bang ben voor de goude eeuw van China, ik denk meer aan blik en fake brands;).