Wuhan_CCP_01

Enkele dagen geleden vulde mijn mailbox zich met berichtjes. “Hier moet je echt naartoe!”, schreven vrienden en collega’s die over de opening van het ‘Theme park dedicated to the Chinese Communist Party’ in Wuhan hadden gelezen.

Het themapark zou een gigantisch monster van wel 300.000 vierkante meter zijn aldus the Shanghaiist op 30 september, volgepakt met beelden ter ere van belangrijke figuren uit de partijgeschiedenis. De volgende dag verscheen een column in the Guardian, waarin werd beschreven hoe in China online kritiek klonk na de opening van dit park. Online criticasters bespotten het park en hekelden de verspilling van belastinggeld.

CCP Park, waar heb je het over?

Afgelopen weekend besluit ik het CCP-park in Wuhan te bezoeken. Een adres wordt nergens vermeld, maar ik ben zeker dat elke Wuhanees dit enorme park, dat de media in één adem noemt met Disneyland, weet te vinden. Dit blijkt een misvatting. De ene na de andere taxichauffeur haalt zijn neus op: “CCP-park, waar heb je het over?”

Een hulpvaardige voorbijganger belt 114, het lokale informatienummer, waar de medewerkers ook nooit van dit park hebben gehoord. De held/taxichauffeur die de zoektocht uiteindelijk aandurft, laat het niet na veelvuldig afkeurend op te merken dat deze mysterieuze bestemming toch wel een beetje tu (plat, boers, smakeloos) is, en geeft na een half uur zoeken ook de pijp aan Maarten. Waar kan dit park, dat volgens de media veel te groot is om onopgemerkt te blijven, dan toch zijn?

Wij zijn hier voor het meer

CCP-park-02Enkele omzwervingen en vele aanwijzingen later, kom ik te voet aan bij Wuhans South Lake  waar plotseling bekende beelden opdoemen. De omgeving lijkt vaag op de foto’s in de kranten. Ik passeer echter geen toegangspoort, koop geen kaartje en zie ook geen menigte in de rij staan voor een Xi Jinping achtbaan. Al dat opvalt is een verzameling zuilen met daarop de gezichten en verhalen van kunstenaars en wetenschappers, die worden geroemd om hun prestaties. Studenten hangen in groepjes op parkbankjes en zijn zich volledig onbewust van hun aanwezigheid in een recentelijk geopend CCP themapark. “Wij zijn hier voor het meer”, zeggen ze.

Rond het meer staan een aantal felrode stalen zuilen waaruit afbeeldingen zijn gesneden, zoals in traditioneel Chinees papiersnijwerk. Ze verbeelden de versie van China’s moderne geschiedenis die de Chinese staat graag presenteert: de heldhaftige strijd van de communisten, de overwinning, het krachtige leiderschap en het economisch wonder. De felrode zuilen vallen op maar de bezoekers van het meer keuren ze geen blik waardig. Het meer en het park eromheen zijn duidelijk niet recent geopend. Met ‘de opening’ verwezen media slechts naar dat de zuilen en beelden onlangs aan het park zijn toegevoegd.

Vanwaar die heisa?

Ik denk aan de misleidende krantenkoppen. “China just opened a communist party theme park”, schreef de Huffington Post slechts enkele dagen geleden. De senioren die hier rustig langs het meer schuifelen lijkt het allemaal niet te deren. Ik denk aan de ophef, in zowel binnen- als buitenland. De binnenlandse online reactie lijkt gemakkelijk verklaarbaar, aangezien deze volgde op berichten over de opening van een park van 300.000 vierkante meter volgepakt met beelden van mensen uit de partijgeschiedenis. Deze berichtgeving roept een compleet ander beeld op dan dit rustige parkje rondom een meertje, sinds vorige week her en der aangekleed met vaderlandslievende voorwerpen.

Zou de ophef in buitenlandse media ontstaan vanuit zorgen om een valse geschiedvertelling? Ik heb gemerkt dat de wijze waarop de Chinese staat haar moderne geschiedenis presenteert buitenlands bezoek vaak fascineert. “Kijk, propaganda!” roept men dan, wijzend naar geschiedenis-opleukende posters die regelmatig te zien zijn in het Chinese straatbeeld. “Er is een bladzijde uit de Lonely Planet gescheurd! Weten mensen niet van Tiananmen?”, heb  ik ook vaker gehoord.

In Nederland bleef kritiek uit

Wuhan_CCP02Uitkijkend op de zuilen overpeins ik deze gedachten. Dan word ik opgeschud door een herinnering aan een recent event in Amsterdam: SAIL 2015, en het ING Zeehelden Eiland. Daar had ik precies zulke zuilen gezien! Wat was ik verbaasd toen in de Amsterdamse IJhaven plotseling de gezichten van Michiel de Ruyter en Piet Hein voor me opdoemden. “Michiel de Ruyter, geen zee te hoog voor deze zeeheld” stond er, gevold door een beschrijving van zijn heldendaden, op een plakkaat badend in oranje licht. Het eiland bood verder gelegenheid voor de kleintjes om door middel  van spel te ervaren hoe het is om ‘een echte zeeheld te zijn’. Kritiekloos werd hier een donker hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis gepresenteerd, en werd de door Balkenende geroemde ‘VOC-mentaliteit’ nog eens gezellig gevierd.*

Ik keek verward naar de blije bezoekers van het Zeehelden Eiland en dacht dat een stortvloed van kritiek niet uit kon blijven. Maar de kritiek kwam niet. Mensen toonden ook geen cynische of ongeïnteresseerde houding tegenover deze valse representatie van de Nederlandse geschiedenis, zoals de taxichauffeur die het CCP-park maar tu vond, of de bezoekers van  dit meer die de vertellingen negeren. De door mij via Twitter geuitte kritiek op het ING zeehelden eiland ontlokte slechts een persoonlijk bericht van iemand die vond dat ik azijn piste.

Ik keek nog eens over het meer naar vrijwel identieke zuilen die daar, in feestelijk rood, de zwarte bladzijden uit China’s verleden vieren. Mensen wandelen er rustig voorbij, ongeïnteresseerd in deze vorm van geschiedvertelling. Op Weibo klonk genoeg kritiek om the Guardian te bereiken. Misschien had iemand het Zeehelden Eiland ook moeten beschrijven als “een themapark van 300.000 vierkante meter, volgepakt met beelden van wrede moordenaars en rovers uit de Nederlandse geschiedenis”.**

 

* ING heeft een disclaimer gepubliceerd op haar evenementenpagina, waarin staat dat sommige van de helden ook betrokken waren bij minder positieve zaken, en dat zij deze ten zeerste afkeurt.

** Doorbraak.eu publiceerde een artikel dat kritiek uit op het ING Zeehelden Eiland.