Je kijkt naar je social media tijdlijn en er is eigenlijk maar één onderwerp. In China, sinds Chinees nieuwjaar, lijkt het coronavirus het enige thema dat mensen nog bezig houdt. De lokale overheden adviseren mensen zoveel mogelijk binnen te blijven om zo verspreiding van het virus te beperken. Je kunt je voorstellen dat twee weken binnen zitten snel gaat vervelen. Gelukkig ben ik niet de enige die verveelt raakt en spelen bedrijven hier razendsnel op in. Mijn design-observaties heb ik deze keer dus niet tijdens een wandeling opgedaan, maar gewoon veilig thuis op mijn telefoon.

De hele situatie doet me denken aan het boek ‘The Getaway Car’ van Ann Patchett. Een groep vreemdelingen wordt door omstandigheden bij elkaar gegooid en vormen een eigen samenleving. Je sociale kringen krimpen plotseling van een miljoenenstad tot je eigen community waar je woont. Want mensen van buitenaf, die worden bij de poort tegengehouden. Naast de ontdekking dat mijn bovenburen erg van karaoke feestjes houden was het een desillusie: ik houd toch erg van de buitenwereld en mijn telefoon bleek de sleutel daartoe. Want mensen vieren elk moment, zelfs als het niet de beste situatie is.

Van de nieuwjaarsmarkt naar online amusement

Bron: WeChat moments

Het is een Chinese traditie om met Chinees Nieuwjaar een zogenaamde ‘tempelmarkt’ te bezoeken waar je allerlei snuisterijen kunt kopen. Helaas niet dit jaar. Om kruisbesmettingen te voorkomen werden alle openbare evenementen en vieringen geannuleerd. Op de foto zie je dat de kraampjes al klaarstonden maar ze zijn nooit gebruikt. Ondanks dat ik vooral online mijn inkopen doe, mis ik toch de feestelijke sfeer van de tempelmarkten.

Ik ben niet de enige, dus ik vond al snel een alternatief.

Bron: screenshot van Taobao app

1) Veilingen livestreamen

Ken je de naam Lǐ Jiāqí? Hij is online enorm populair in de Chinese cosmetische wereld. Tijdens zijn livestreams test hij verschillende merken en kleuren lippenstift en raadt hij zijn kijkers aan welke keuze ze moeten maken. Je kunt ook direct coupons krijgen om met korting deze producten op Taobao aan te schaffen. Met sms’jes kun je vragen stellen en via links krijg je nog meer korting. Al met al lijkt wel een markt waar iemand vol passie zijn waren staat aan te prijzen. En ik kan je vertellen: het is erg verslavend.

Bron: screenshots van Bilibili app en Yitiao

2) Online museumbezoekjes

Net zoals andere gelegenheden waar veel mensen komen, zijn ook musea momenteel gesloten. Voor mensen die toch aan hun culturele trekken willen komen kun je gelukkig alsnog online je favoriete museum bezoeken. In dit voorbeeld van Beijing museum M Woods wordt werk van digitale kunstenaars getoond. Experts van het museum bespreken de werken. Middels een chatfunctie kunnen volgers van de livestream vragen stellen en direct antwoord krijgen.

Ik heb ook een online kunstwerkenveiling bijgewoond voor een goed doel.

Bron: screenshot van Yi zhibo app

3) Online clubbing

Uiteraard zijn ook veel bars en clubs gesloten. Onlangs had ik dan ook mijn eerste ervaring met online uitgaan. Als het je niet gaat om het ontmoeten van nieuwe mensen maar vooral om de muziek dan is het geen slecht alternatief. Samen met andere streamers kun je in de veilige omgeving van je woonkamer helemaal los gaan, inclusief close-up beelden van de DJ. Net alsof je in de club bent, toch? Wel een klein nadeel: als je hele flat aan het streamen is wordt je vibe tenietgedaan door je langzame internet. Er is overigens ook nog een alternatieve versie waar je zelf de DJ kunt zijn en in gesprek kan met alle online luisteraars.

De run op maskers

Toen de eerste berichten over het virus in de media kwamen berichtten veel bedrijven dat er 7 dagen langer vakantie zou zijn. Dat werd aangepast naar 14 dagen. En dat veranderde weer in ‘tot nader order gesloten’. Op straat, bij de bedrijven die wel open zijn en in het OV wordt verwacht dat je een masker draagt. De vraag naar maskers is zo groot momenteel dat ze schaars beginnen te worden. Met name maskers met de N95-standaard (95% bescherming) zijn lastig te vinden. Ook dat zorgt voor nieuwe ‘uitvindingen’.

Bron: screenshot van Wangyi yanxuan app

1) Loterij voor maskers

Het virus heeft een vreemd effect. Ik heb heel veel wekkers staan gedurende dag. Nu vraag je je misschien af wat de link is, dus ik deel graag mijn dagelijkse ritueel met jullie. De verschillende wekkers komen overeen met de tijden waarop ik op verschillende online platformen een plekje kan reserveren om kans te maken op nieuwe maskers en ontsmettingsmiddel. Je kunt om 8.00 uur in de wachtrij gaan staan en dan om 20.00 uur razendsnel klikken om daadwerkelijk kans te maken op maskers. Of je kunt om 10.00 uur je inschrijven voor de dagelijkse maskerloterij. Deze maskers worden beperkt aangeboden maar wel voor de oorspronkelijke normale prijs. Helaas hebben mijn wekkers tot dusver niet mogen baten, en is het me nog niet gelukt maskers te krijgen.

Bron: onbekend

2) Zelfgemaakte virusbescherming

Iedereen die het nieuws in China bijhoudt zal deze of een vergelijkbare beelden hebben gezien. Bij gebrek aan beter hergebruiken de mensen in de foto een fles mineraalwater ter bescherming. Hoewel de foto’s ook veelal sceptisch worden ontvangen heb ik er wel bewondering voor. Het was een reactie op het nieuws dat het virus ook via je ogen je lijf kan binnendringen. Veiligheidsbrillen waren toen natuurlijk direct uitverkocht. Ik kan me voorstellen dat het nog wat bijschaven vergt (en heeft gevraagd) maar objectief gesproken is dit een mooi prototype. En niet te vergeten, mooi hergebruik en recyclewerk.

Bron: He Shuyi

3) Kindermaskers

Niet alleen normale maskers zijn lastig te krijgen, maskers voor kinderen worden ook steeds prijziger. Je kunt je mijn verbazing voorstellen toen ik deze foto van een vriendin tegenkwam op mijn wechat-moments. Schattig? Ja misschien wel. Misschien had ze wel per ongeluk kindermaskers gekocht. Maar misschien is het ook wel een kwestie van pronken: Kijk, ik kan het me veroorloven om zelfs mijn hond een masker te geven. Vroeger pronkte je met een grote auto, misschien worden maskers wel het nieuwe statussymbool.

Herdefiniëring van openbare ruimtes

Zoals ik in mijn vorige blog vertelde ben ik erg geïnteresseerd in het vormgeven van publieke ruimtes. Ik noemde al eerder dat momenteel veel openbare ruimtes zijn afgesloten om besmetting te voorkomen. Daarnaast worden er voorzorgsmaatregelen genomen om de publieke ruimtes die niet afgesloten kunnen worden (zoals de lobby van je gebouw) ‘veilig’ te houden.

Bron: Ni Nan

1) Indoor badminton

Alle sportscholen zijn dicht. Gelukkig hadden de buren van mijn moeder een goede oplossing: in de lobby van het gebouw zetten ze een opvouwbaar badmintonnet neer. We hadden deze mensen nog nooit ontmoet en hoewel wij dik ingepakt met maskers terug kwamen, stonden ze zonder masker flink te sporten. Het maakte ons een beetje ongemakkelijk, maar het gaf ook een gevoel van vrijheid. Uiteindelijk gaat je leven door en kun je, met wat aanpassingen, gewoon je leven blijven leiden.

Bron: onbekend

2) De buurt schoon en virus-vrij houden

Veel mensen maken zich zorgen over de snelle verspreiding van het Corona-virus. Disinfectie wordt dus tot kunst verheven. Toen ik zelf op zoek was naar tips om mijn appartement te ontsmetten kwam ik deze foto tegen. Deze compound in Tianjin heeft een soort wastunnel gebouwd om auto’s van bewoners te ontsmetten. En trouwens, als je op de fiets komt moet je er ook aan geloven. Ik heb nog wat uitzoekwerk gedaan: de constructie wordt normaal ingezet in de veehouderij. Het schijnt overigens dat de persoon die dit in Tianjin geïnitieerd heeft ook een academische achtergrond in die sector heeft.

Bron: onbekend

3) Slimme liftknop-indruk-constructie

Naast mondkapjes en het ontsmetten van de auto maken veel mensen zich zorgen over overdracht via je handen. Liften zijn daarbij een belangrijke bron van mogelijke verspreiding, volgens ‘statistieken’ die rond gaan op het internet zijn ze een grote bron van besmetting. Dit is een briljante oplossing, waarbij de lokale beheerder van een gebouw zijn technische vaardigheden heeft ingezet. Je kunt met je voeten tegen de houten stokjes schoppen om zo de omhoog / omlaag knoppen in te drukken zonder je handen te gebruiken.

4) DIY hygiëne in de taxi

Ik kreeg onderstaande video van een vriend die een Didi (Chinese Uber) gebruikte. Je kunt duidelijk het ‘vakmanschap’ zien in het construeren van deze plastic wikkel. Ik respecteer oprecht dat de bestuurder de zelfbescherming naar nieuw niveau heeft getild, waar de chauffeur blijkbaar zelf zoveel vertrouwen in heeft dat hij geen masker draagt.

Al met al zien we dat doe-het-zelf design in opkomst is. Het zijn oplossingen voor specifieke problemen maar nog maar weinig designers tijd in hebben gestoken. Ik durf wel te stellen dat dit inspiratie gaat opleveren voor ontwerpers, zowel qua design als de aansluiting met de dagelijkse praktijk: functioneel design met oplossingen in de realiteit.

We weten niet hoe lang het virus nog zal rondwaren. Iedere ochtend word je wakker en je leven lijkt wel een tv-serie die te lang door gaat. En toch blijf je nieuwsgierig wat het nieuws van die ochtend is. Een ding is zeker, we zijn allemaal bij deze show betrokken.

Bron filmpje: Greg Monk

Dit is Nan Ni’s tweede blog in een korte serie over dagelijks design in China. Lees het eerste blog hier.