Zaterdag 17 mei is de Internationale dag tegen homofobie. Het verbod op homoseksualiteit in China is 17 jaar geleden afgeschaft. Steeds meer jonge Chinese homo’s en lesbiennes durven voor hun geaardheid uit te komen. Dat betekent echter niet dat China een homo-paradijs is.
Waardig zit ze voor de camera; op haar schoot een bord met de tekst ‘wij eisen de legalisering van het homohuwelijk’. En ze vertelt over haar kleinzoon, die vorig jaar uit de kast kwam.
“Ik ben 90 jaar oud. Mijn kleinzoon is homo. Hij is erg plichtsgetrouw en verstandig. En ik hou veel van hem. Ik hoop dat hij een leuke vriend vindt en een gelukkig leven zal leiden. En ik hoop dat onze overheid hem daarin ondersteunt.”
Homoseksualiteit is sinds 1997 niet meer strafbaar in China. In 2001 werd het geschrapt van de lijst met (behandelbare) psychische ziekten. Sindsdien gaat het de goede kant op met de positie van homoseksuelen in China.
Voorzichtig is al eens door de Academie voor Sociale Wetenschappen, een invloedrijk adviesorgaan van de overheid, geopperd dat China het homohuwelijk moet introduceren, zodat homostellen dezelfde rechten krijgen als getrouwde heterokoppels.
Gevoel van vrijheid
Dat betekent niet dat China een paradijs voor homo’s is. Met name onder oudere generaties wordt homoseksualiteit afgewezen, omdat het voortzetten van de familielijn traditioneel als heel belangrijk wordt gezien.
En kinderen die op je oude dag voor je zorgen zijn voor veel mensen nog altijd noodzakelijk in een land waar pensioenen meestal laag zijn. Het is niet voor niets dat het filmpje van een oma die het voor homo’s opneemt vorig jaar augustus voor ophef zorgde op het Chinese internet.
Maar naarmate China steeds verder urbaniseert, neemt het gevoel van vrijheid onder Chinese homo’s toe. Buiten het blikveld van ouders en de sociale controle in hun geboortedorp durven meer mensen in de grote stad voor hun geaardheid uit te komen.
Iedere grote plaats in China heeft homobars of -discotheken. Er zijn goedbezochte gay websites. Er is niet of nauwelijks sprake van geweld tegen homo’s.
Jongere Chinezen hebben doorgaans een liberale houding als het om homoseksualiteit gaat. Niet dat je op straat veel homo’s hand in hand ziet of elkaar kussend. Maar dat geldt voor hetero’s net zo goed; genegenheid voor elkaar toon je in China niet snel in het openbaar.
En de seksuele voorlichting is in China zo goed als non-existent; er leven veel misvattingen over seks en dus ook over homoseksualiteit.
Stiekeme homo’s
Een verborgen tragedie zijn de homoseksuele mannen die onder sociale dwang zijn getrouwd en vaak ook kinderen hebben gekregen. Volgens Zhang Beichuan, seksuoloog in Qingdao, zijn er zeker 10 miljoen homo’s die onder sociale druk in hun omgeving zijn getrouwd.
Het kwam voor in oudere generaties en het komt nog steeds voor op het Chinese platteland, waar je je geaardheid beter kan verbergen. Al richt het medeleven zich vaak op de vrouwen van deze mannen.
China kent in de maand juni ook een jaarlijks Gay Pride-festival. Al waren daar twee Amerikaanse lesbiennes, Hannah Miller en Tiffany Lemay, voor nodig om dat in 2009 van de grond te krijgen.
Het programma staat bomvol serieuze activiteiten, zoals paneldiscussies en filmvertoningen. Maar er is ook ruimte voor een Pride Run die wordt afgesloten met een picknick in het Fuxingpark. Het initiatief wordt financieel gesteund door een aantal westerse landen, waaronder Nederland.
De Chinese Gay Pride lijkt heel veel op die in andere landen, met een belangrijk verschil: er is geen parade. Daarvoor geeft de Chinese overheid geen toestemming. Want een demonstratie voor meer burgerrechten, dat is in China voorlopig een brug te ver.
De Reis door China in 48 Dagen gaat verder op zondag 25 mei: de Internationale Dag van de Vermiste Kinderen.
Mooi stuk weer Fred. Ik heb wellicht nog een aantal interessante toevoegingen.
Je noemde de hetero-huwelijken onder homo’s. Dat komt inderdaad voor en in een van de hoofdstukken van het fantastische boek ‘From The Dragon’s Mouth’ van Ana Fuentes wordt zo’n dramatisch geval van ’tong qi’ uitbebreid beschreven. Wat echter ook vaak gebeurt is dat homoseksuele mannen en vrouwen met elkaar een schijnhuwelijk aangaan omwille van hun ouders maar er allebei een aparte relatie op nahouden en eigenlijk alleen op papier en voor familiebezoeken samen zijn.
Een ander interessant punt is de geschiedenis van homoseksualiteit in China. Net als in het oude Rome was homoseksualiteit (of eigenlijk bi-seksualiteit) volkomen normaal in de oude Chinese dynastieën en is de afkeur van homoseksualiteit door westerse invloeden en het Christendom enkele eeuwen geleden naar China gebracht. Je kunt er meer over lezen in het interessante boek ‘Behind the Red Door’ van Richard Burger (ook een aanrader i.v.m. je toekomstige blog over ‘de dag van het orgasme’).
Tenslotte is er een bijzondere beweging rondom ‘slash’ fictie; verhalen waarin homoseksuele relaties tussen twee mannen centraal staat en die vooral gelezen wordt door heteroseksuele vrouwen. Deze dames noemen zichzelf spottend ‘rotten women’ (fu3 nü3). Het onderwerp staat erg in de schijnwerpers de laatste tijd omdat de overheid de jacht op online pornografie (weer) geopend heeft en ‘slash’ (of in Chinees dan1 mei3) bestempeld als pornografie.
Ed
Beijing Queer Film Festival had in samenwerking met The Crossroads Center een 4-daagse filmvertoning georganiseerd in Beijing voor de Internationale dag tegen homofobie. Gesteund door de Franse ambassade, EU delegatie in China en DKT International Beijing, zou de film Global Gay op 4 verschillende plekken in Beijing vertoond worden, gevolgd door discussie met een internationaal panel. Daags tevoren kregen de organisatoren te horen dat het niet door mocht gaan. Uiteraard zonder echte reden. Dit gebeurt helaas maar al te vaak. Een reden voor de organisatoren van Beijing Queer Festival om vorig jaar een pers embargo te verzoeken tot na de afsluitingsceremonie van het festival om een shutdown te voorkomen. Zodoende konden zij het festival houden en met succes afronden. Dit jaar in sept. weer. Een veiligere periode van het jaar. Evenementen plannen eind mei is in het algemeen altijd tricky vanwege 4/6. Maakt niet uit hoeveel internationale steun je hebt.
het is algemeen bekend dat in Guangdong, waar ik woon, men een stuk liberaler en toleranter is dan in het conservatieve Beijing. Dat geld ook voor houding tov homo’s.
Zo werd ik in 2012 uitgenodigd om met mijn Chinese vrouw deel te nemen aan een “kuswedstrijd” die was georganiseerd in een pretpark in Foshan. Men wilde wat meer coverage in de media hebben en dan helpt het wel als er een buitenlander meedoet. Er waren 12 koppels in de race, waarvan twee (!) homostellen!! Dat kan in Guangdong. Men vond het leuk. Ze wonnen trouwens niet, dat was teveel van het goede. Anyway, ik zie dat in BJ niet gebeuren, dat men een homostel laat meedoen aan iets dergelijks.
Je kent Beijing klaarblijkelijk niet erg goed, Jan.