Een onverstoorbare drang tot internationalisering. Een bijna magisch toverwoord, dat te pas en te onpas wordt gebruikt in China. Elke sector predikt de behoefte en noodzaak om te internationaliseren. Het Chinese The Belt and Road Initiative (BRI, Chinees: Yīdài Yīlù) verbindt China met bijna alle uithoeken van de wereld door middel van spoorverbindingen, complete nieuwe havens en héél veel bouwprojecten. Natuurlijk kunnen er kanttekeningen worden geplaatst bij de intenties van deze investeringsprojecten, maar desalniettemin wordt er op internationaal vlak flink aan de weg getimmerd door China. Worden ook binnen de educatiesector hervormingen gestimuleerd?

Molen

Zomer 2016. Een ogenschijnlijk niet veelzeggende introductie die begon met: “Hey, jullie zijn toch dat Nederlandse bedrijf dat veel tussen Nederland en China doet op het vlak van creativiteit?” Voor dat we het wisten zaten we om de tafel met de op een na grootste projectontwikkelaar ter wereld. Een jaar later werd de laatste hand gelegd aan een molenmuseum, als onderdeel van een groter stedelijk ontwikkelingsproject om de toekomstige bewoners te voorzien van een internationale woon- en leeromgeving. Weer een jaar later ontvangen wij MIK Kinderopvang, een grootschalige Limburgse serviceprovider op het gebied van voor- en vroegschoolse educatie, op bezoek in Chengdu. Limburg is de zusterprovincie van de zuidwestelijke Chinese provincie Sichuan. En Maastricht heeft een stedenband met provinciehoofdstad Chengdu, een stad met evenveel inwoners als Nederland, en de stad van waaruit ons kantoor opereert.

Gedachtegoed

’s Werelds gelukkigste kinderen. Zelfstandig, open, en met een eigen mening. De afgelopen jaren wijzen diverse onderzoeken uit dat er maar weinig landen zijn waar kinderen zich beter voelen dan in Nederland. Nederlandse opvoeding en educatie staat internationaal hoog aangeschreven, ook in China. Met dat gedachtegoed voorop zijn we een nieuwe samenwerking begonnen; de ontwikkeling van een Sino-Dutch Kindergarten in Chengdu. Het initiatief krijgt steun vanuit diverse kanten: overheden van beide steden juichen het project toe onder de paraplu van de stedenband, lokale bewoners omdat ze er overtuigd van zijn dat kinderen door middel van internationaal onderwijs beter toekomstperspectief hebben, en de ontwikkelaar vanwege de internationale stempel die ze op het project kunnen drukken.

Tegenpolen

Het voorbeeld van Universiteit Groningen om een zusterfiliaal in de Chinese stad Yantai te openen laat zien hoe moeilijk het is. Verwachtingsmanagement, geldstromen, en belangenverstrengelingen zijn uitdagende onderwerpen. Laten we eerlijk zijn, het is ook niet makkelijk om twee educatie-tegenpolen te versmelten met elkaar. Nederland, het piepkleine ultra-democratische landje waar alles mag en gedoogd wordt, de overheid verplicht is om Kick Out en pro-Zwarte Pietdemonstranten in staat te stellen hun gehoor te bereiken, en burgers zoals jij en ik minister-president Rutte ook gewoon Mark mogen noemen. Lijnrecht daartegenover staat China, een land met 1,4 miljard inwoners, geleid door één partij, waar meningsuitingen nog geregeld onderschept worden door het digitale ambtenarenapparaat, en hiërarchische structuren binnen families en organisaties sterk bepalend zijn voor persoonlijke verhoudingen. De student-docent verhouding is er dan ook een gebaseerd op respect, status, en hiërarchie.

Opvattingen

De enige optie is om het verschil in opvattingen te accepteren en te zoeken naar overeenkomsten. Het ideaalbeeld van onze Chinese partner bijvoorbeeld; kinderen een vrolijke opvoeding zonder prestatiedruk aanbieden middels veel speelvertier. Met dat uitgangspunt kunnen we iets. Daar kan echt waarde aan toegevoegd worden. De ‘speelpleziermethodiek’ van Margot Wouterse, onderdeel van de afgereisde delegatie van MIK Kinderopvang, sluit daar naadloos op aan. Het concept richt zich volledig op ‘leren door middel van spelen’. Wouterse ontwikkelt haar eigen didactische lesmaterialen waarbij ze verhaal, spel, handpantomime, fantasie en motoriek integreert om kinderen beter te laten onderzoeken, experimenteren en imiteren, uiteindelijk bijdragend aan een duurzamere en effectievere opvoeding.

Minder uren voor meer resultaat? Daar hebben de Chinese counterparts zeker oor voor. Toen tijdens een van de besprekingen werd onderbouwd dat deze methode gepaard gaat met meer plezier én geluk, veranderde de vergaderruimte snel in een schouwspel van dromerige gezichtsuitlatingen. Juist het inleven houden van die dromen, het vasthouden aan ideaalbeelden, zal uiteindelijk doorslaggevend zijn.

Nu iedereen weer op zijn eigen plek zit, en de Nederlandse zijde aan het bijkomen is van alle nieuwe indrukken en de buitengewone Chinese gastvrijheid, gaat uit de follow-up communicatie blijken in welke mate en vorm de Chinese partij de samenwerking wil gaan voortzetten.

Slot

Dit project zal echt succesvol zijn als beide partijen waardering hebben kunnen vinden in elkaars culturele verschillen, de kinderen hun gezichtsveld verruimen tot buiten de landsgrenzen, de ouders vrede hebben met twee in plaats van zes extra-curriculaire activiteiten, en de leraren niet in paniek schieten als de kleuren klei gemixt worden. Alleen dán kan er echt van “internationalisering” gesproken worden.