In mijn vorige artikel schreef ik over de laatste overheidsmaatregelen op het gebied van internetcensuur. Internet is echter een dynamisch en zich steeds ontwikkelend medium waar nieuwe technologieën, platforms en media razendsnel opkomen, vooral in China. Waar de overheid ooit een kat-en-muisspel speelde met de netizens speelt de strijd zich nu af met de technologie. Recente wetgeving en regels dienen nu ook toegepast te worden op communicatievormen die ten tijde van het maken van die wetten nog niet ingeburgerd waren.
In augustus 2016 kondigde de Cyberspace Administration of China (CAC), het orgaan dat toezicht houdt op het internet, aan dat ‘nieuwe internetproducten’ strenger gecontroleerd zouden worden. Live streaming video is een van die nieuwe producten waar ik in 2015 al over schreef naar aanleiding van platform YY.com en die de Chinese overheid het afgelopen jaar behoorlijke kopzorgen heeft bezorgd.
Decolletés en bananen
Live-streamingplatforms bestaan in China al sinds 2008, maar deze trend is de afgelopen twee jaar pas echt geëxplodeerd en biedt daarmee nieuwe uitdagingen voor de overheid. Er zijn in China momenteel ruim 300 websites die live streaming video aanbieden en ruim 300 miljoen gebruikers van die platforms. Hostesses die zichzelf online uitzenden verdienen geld met de virtuele cadeautjes die ze van hun kijkers krijgen.
Flirten levert meer cadeautjes op en hoe verder je gaat des te hoger kan het inkomen zijn. Sommige dames schroomden dan niet om schaars gekleed in beeld te verschijnen, diepe decolletés te tonen en bijvoorbeeld op bijzonder sensuele manier een banaan te eten. Er is zelfs een geval bekend uit januari 2016 waarbij een hostess die zoals de meesten van haar ‘vakgenoten’ uitzond vanuit haar slaapkamer, seks had met haar vriendje terwijl de webcam nog aan stond, al dan niet opzettelijk. Het betrokken platform, Douyu TV, werd gedwongen de persoonsgegevens van de hostess over te dragen aan de politie.
Ook Durex zorgde voor ongewilde aandacht van de overheid toen het condoommerk beloofde om 50 ‘koppels in bed’ live uit te zenden. De drie uur lange uitzending zelf was – tot ergernis van veel kijkers – de onschuld zelve met in badjassen geklede koppels die – daar is ‘ie weer – bananen aten en ochtendgymnastiek deden. De overheid uitte kort na de uitzending haar bezorgdheid over ‘vulgaire marketingcampagnes’ op webcast-platforms.
In april 2016 vond ze het welletjes en het Ministerie van Cultuur stelde een onderzoek in naar de vraag of live-streaming het sociale moreel schaadt. Het antwoord laat zich raden en in mei werd het verleidelijk eten van bananen en ander onzedelijk gedrag verboden. Het was het begin van een nieuwe serie maatregelen tegen deze nieuwe vorm van online content.
Maatregelen
Het CAC eist dat Internetbedrijven beter letten op wat er in de live-streamingkanalen verschijnt aangezien pornografie, geweld, bedrog en verspreiding van geruchten aan de orde van de dag zijn. Dat de kritiek van de overheid vaak niet ongegrond is bleek in november maar weer toen een host op een van China’s vele videostreamingsites werd ontmaskerd als een bedrieger. De man, ‘Brother Jie’ die in zijn uitzendingen geld uitdeelde aan arme plattelandsbewoners had alles in scene gezet in de hoop donaties van kijkers te ontvangen. Toen hij werd betrapt op bedrog was zijn excuus dat hij niet de enige was die dat soort streken uithaalde op videoplatforms…
De afgelopen maanden is er een stroom van regels ingevoerd voor live-streamingplatforms. Twintig grote internetbedrijven moesten beloven dat hun content voortaan legaal en ‘gezond’ zou zijn; niet vulgair, niet te veel gericht op entertainment en niet te materialistisch. Gebruikers moeten zich voortaan registreren met hun identiteitskaart, telefoonnummer en bankgegevens. Ook moet elke video van een platform voortaan een watermerk hebben. Hosts en hostesses mogen niet jonger zijn dan 18 jaar en live-streamingplatforms mogen zich geen ‘televisie’ of ‘televisiestation’ meer noemen. Daarnaast dienen ze te beschikken over een vergunning voor publicatie van audio-visuele content. Voor het verkrijgen van deze vergunning gelden zeer strenge eisen.
Nieuwe regelgeving eist ook dat internetplatforms gebruikersdata en content 60 dagen bewaren en samenwerken met de autoriteiten om gebruikers die ontoelaatbare content uitzenden te identificeren. Ook dienen ze systemen te implementeren die het mogelijk maken om een stream onmiddellijk stil te leggen ingeval de content ongepast is. Vanaf december dienen er lijsten beschikbaar te zijn met content die niet is toegestaan en dienen de platforms personeel aan te stellen dat real-time controles uitvoert over wat er in de duizenden streams gebeurt.
Vanwege de vluchtigheid van video is de content moeilijk te controleren en is een behoorlijke investering in mankracht nodig. Maar dat vindt de overheid geen excuus. Live-streamingplatform Douyu zegt dat de helft van haar 600 personeelsleden zich bezighoudt met het monitoren van content, versturen van waarschuwingen aan gebruikers en het sluiten van accounts. Concurrent Inke zegt bovenop de 150 bestaande medewerkers nog eens 500 man te hebben aangenomen voor gelijksoortige werkzaamheden.

Danmu op YY.com
Danmu en emoticons
Op diverse videoplatformen is het mogelijk om reacties achter te laten die vervolgens van rechts naar links dwars door het beeld scrollen in plaats van onder de video verschijnen. Deze danmu (‘bullit screens’) zijn een manier om te ‘socializen’ terwijl je samen naar een video kijkt; een behoefte die erg sterk is in de generatie die veelal als enig kind is opgegroeid. Gezien het feit dat danmu anoniem zijn – tenminste, kijkers kunnen niet zie wie welke opmerking heeft gemaakt – zijn netizens bij danmu vaak minder terughoudend in wat ze zeggen. Daarin ligt ongetwijfeld de reden dat de autoriteiten niet alleen willen dat internetbedrijven de videostreams in de gaten houden maar ook deze danmu. De overheid wil dat platforms ervoor zorgen dat danmu-berichten met ‘verboden woorden’ eruit filteren.
En als het censureren van danmu je al absurd lijkt, wat dacht je dan van de aankondiging dat emoji’s, stickers en ‘animated GIFs’ beter gereguleerd moeten worden? Deze plaatjes die gebruikt worden in chat-apps als WeChat om een online conversatie op te leuken zouden te veel verwarrende ‘slang’- woorden bevatten en soms gewelddadig en vulgair zijn. Ook zou overmatig gebruik van stickers schadelijk zijn voor de vaardigheden om je te kunnen uitdrukken en concentreren.
Harde aanpak
Dat het serieus is blijkt wel uit een actie waarbij de politie van Shanghai eerder dit jaar meer dan een miljoen live-streamingaccounts sloot. In een ander stevig optreden werden volgens staatsmedia meer dan 50 live-streamingplatforms aangepakt voor het uitzenden van ‘pornografie, content met slechte smaak en andere ongepaste informatie’. Vrijwel alle grote platforms, waaronder Inke en Douyu, werden beboet. Platforms die meerdere malen in de fout gaan kunnen hun vergunningen voor het verlenen van internetdiensten verliezen.
Afgelopen jaar is meerdere keren duidelijk geworden dat niet alleen de internetbedrijven maak ook gebruikers hard aangepakt zullen worden. Zo werd een jongedame veroordeeld tot vier jaar celstraf en 100.000 RMB boete (€13.600) voor het opnemen en online verspreiden van sexvideo’s, waaronder een met de veelzeggende titel ‘Chengdu Foursome’. Voor ze gearresteerd werd had ze maar liefst 40.000 fans vergaard en 70.000 RMB aan fooien verdiend. Ook een stelletje dat op het lumineuze idee kwam om zich te verstoppen bij Ikea en hun nachtelijke avonturen live uit te zenden werd door de politie gearresteerd. Ook de slimmerik die besloot zichzelf bovenop een politiewagen live uit te zenden mocht een tijdje komen logeren op kosten van de staat.
En dan hebben we nog Papi Jiang, een populaire 29-jarige comédienne en vlogger met een stem alsof ze permanent aan de helium ligt. Haar komische sketches werden door miljoenen Chinezen bekeken maar ze kreeg in april een waarschuwing van de overheid die vond dat ze te veel scheldwoorden gebruikte in haar video’s. De video’s werden tijdelijk offline gehaald, Papi bood haar excuses aan en beloofde beterschap.
Ook cloud-hostingdiensten waarbij gebruikers hun bestanden opslaan op servers van de providers hebben het er moeilijk mee. De Chinese overheid verplicht de dienstverleners deze content te controleren. In 2016 besloot Qihoo 360, een bedrijf dat beter bekend is van haar virusscanner en zoekmachine, te stoppen met cloud-hostingdiensten, omdat de strijd tegen illegale content als pornografie en illegale kopieën van buitenlandse films en TV series niet meer te behappen was. Qihoo wenst zich waarschijnlijk niet hetzelfde lot toe als QVOD, een streaming-videoplatform dat in 2014 door de autoriteiten werd gesloten en waarvan de CEO afgelopen september twee jaar gevangenschap kreeg opgelegd. 70% van de video’s op QVOD was door de overheid bestempeld als zijnde pornografie. Ironisch genoeg werd de rechtszaak tegen de CEO van QVOD via streaming video uitgezonden op internet…