In juli 2016 ging het MuseScape Chamber Orchestra op tournee in Shennongjia, een UNESCO beschermd natuurgebied in Hubei, Centraal China. Onder hen waren twee Nederlandse muzikanten. Hoe komt een kamerorkest met twee Nederlanders terecht in één van China’s mooiste natuurgebieden?
Het organiseren van een tournee is niet makkelijk maar het proces begon met een toevallige ontmoeting in Wuhan vier jaar gelden, toen Nederlandse orkestdirigent Lute Brommer en Glenda elkaar tegenkwamen bij een fruitstalletje, tijdens het boodschappen doen. Lute is de vaste dirigent bij diverse orkesten en ensembles in Centraal China, Glenda is oprichter van de stichting ‘Enjoy English and Music’. Het doel van deze stichting is om Engels en muziek te promoten in Centraal China, met name in de minder ontwikkelde regio’s.
Om dit doel te bereiken wilde Glenda een muziekfestival met internationale muzikanten organiseren in Shennongjia, een beschermd natuurgebied in het westen van Hubei. Lute hielp met het werven van muzikanten om het MuseScape Chamber Orchestra samen te stellen. Als voormalig aanvoerder klarinet van het Guangzhou Symphony Orchestra kwam ik via-via bij het orkest terecht. Verder kwam het MuseScape Chamber Orchestra tot leven met leden van het Celibidache Festival (jaarlijks door Lute Brommer georganiseerd in Wuhan), het Costa Rican Traditional Ensemble en het Hubei Symphony Orchestra. In totaal waren er 36 gemotiveerde muzikanten klaar voor het avontuur in één van China’s mooiste natuurgebieden.
Van “verboden voor buitenlanders” naar internationale uitwisseling
Tot een jaar voordat wij er speelden, was het buitenlanders niet toegestaan om Shennongjia te bezoeken wegens militaire activiteiten in de nabije omgeving. Wie had er ooit gedacht dat er slechts een jaar na het opheffen van deze ban een internationaal muziekfestival zou worden georganiseerd? In totaal werden er vijf concerten gehouden op vijf verschillende locaties, onder andere op de speelplaats van een basisschool. De omgeving was schitterend en als muzikanten waren we goed op elkaar ingespeeld. De scholieren en docenten waren blij met de komst van een internationaal ensemble, het was werkelijk een goede eerste stap naar meer culturele en internationale uitwisseling binnen de regio. Dit werd bevorderd doordat MuseScape een aantal muziekinstrumenten en attributen aan de school schonk.
Tijdens drie van de concerten zong het kinderkoor van Enjoy English Music een drietal liederen, begeleid door het MuseScape Chamber Orchestra. Twee van deze liederen werden in het Engels gezongen; het doel van Enjoy English Music werd hier perfect mee bereikt!
Het vierde concert was het meest bijzonder omdat we op 2600 meter hoogte in de open lucht speelden, op de hoogste piek van het Shennongjia reservaat. Ten midden van een 360 graden uitzicht speelden we Mozart’s 29ste symfonie en de Roemeense Dansen van Bartok. Als een pittige toegift volgde Piazzolla’s Libertango. Het vijfde en laatste concert was in een lokaal theater en werd bijgewoond door de lokale overheid.
Culturele uitwisseling door de taal van muziek
Voor de lokale bewoners was het interessant om een kamerorkest te zien en te horen: een kans die ze nog niet eerder zo dicht bij huis hadden gekregen. Deze tour maakte voor mij opnieuw duidelijk dat muziek een universele taal is: we communiceerden door ons samenspel, muzikanten uit verschillende culturen in een voor hen allen onbekende cultuur, op een prachtige plek.
Tijdens een klassiek concert laat het publiek normaalgesproken haar enthousiasme blijken door applaus; onze optredens konden steeds op enthousiast applaus rekenen. Ook waren de toeschouwers erg nieuwsgierig naar de muziekinstrumenten die we gebruikten en naar de deelnemende buitenlanders uit Costa Rica, Zimbabwe en Nederland. Ook de lokale overheid uitte haar enthousiasme over ons bezoek door ons uit te nodigen voor een traditioneel welkomstdiner.
Ook tussen de buitenlandse en Chinese muzikanten in het orkest vond een natuurlijke uitwisseling plaats. De Chinese muzikanten waren erg blij met onze suggesties, omdat de westerse manier van musiceren heel anders in elkaar zit dan de Chinese. Westerse muzikanten zijn meer gericht op klank, gevoel en expressie, terwijl in China de nadruk ligt op techniek en het aantal noten per minuut. Chinese muzikanten hebben vaak een erg hoog niveau maar komen qua muziekbeleving niet verder. Ze voelen goed aan dat ze meer uit zichzelf kunnen halen, maar weten niet precies hoe. Het was goede interactie om elkaar verder te kunnen helpen.
Met dit succesvolle eerste bezoek is de basis voor verdere samenwerking gelegd. Tijdens ons bezoek is Shennongjia tevens toevegoegd aan het UNESCO Werelderfgoedlijst; een prachtig einde van een avontuurlijke en muzikale reis!
