Li Xiang trekt graag met zijn caravan door China, maar om de vakanties leuk te houden, is het zaak één ding nooit te vergeten. “Ik heb altijd een kopie van de verkeersregels bij de hand om ruzie met de politie te voorkomen. En de tekst over Recreatieve Voertuigen is in geel gemarkeerd natuurlijk.”

Veel agenten hebben nog nooit een caravan gezien en slingeren eigenaars zonder pardon op de bon. Caravans en campers op de weg waren tot voor kort een grote zeldzaamheid in China, maar daar begint verandering in te komen. Deze zomer werd de jaarlijkse RV-beurs in Beijing zò goed bezocht dat het wel ‘zwarte zaterdag’ in Frankrijk leek.

De opkomst van de kampeer trend is exemplarisch voor allerlei grote veranderingen die China op het moment doormaakt. De groei van de middenklasse, de opkomst van binnenlands toerisme, het aangewakkerde verlangen naar frisse lucht en een schone (natuurlijke) omgeving, en zelfs de dreigende vastgoedbubbel zijn enorme bewegingen die zomaar samen lijken te komen in iets simpels en kleins als een Chinese caravan; een volk onderweg.

Kamperen in de parkeergarage 

Sinds de jaren ’90 rijdt er een handvol caravans rond in China, maar meer dan een nicheproduct werd het nooit. In een land waar het gros van de bevolking opgroeide in een permanente kampeersituatie is de populariteit van natuur en platteland ronduit laag gebleven. En als je de Chinese kampeerblogs moet geloven, is rondreizen ook nù nog een enerverend avontuur.

Het begint al met de grote verwarring die ontstaat bij tolstations, waar men niet weet hoe zo’n bijzondere autoaanhangsel genoemd moet worden. En in sommige provincies  wordt een camper geclassificeerd als vrachtwagen, een categorie waar een pittig prijskaartje bij hoort. Dan is de volgende uitdaging om een camping te vinden. China, een immens land, telt nog geen 100 campings. Li Xiang: “Ik schaam me om het te zeggen maar regelmatig komt het voor dat ik met caravan en al in de parkeergarage van een hotel overnacht”. De campings die er zijn, raken niet altijd de juiste snaar. Een beheerder adverteert trots met simulatie oorlogsspellen en open-air karaoke op het terrein. Eén ding is duidelijk: geen rust in de tent.

Hoe word ik toerist?

kamperen in chinaWaarom krijgen ondanks deze ‘mitsen en maren’ toch steeds meer consumenten de smaak van het kamperen te pakken? Ook in China is er een nieuwe generatie actieve senioren die wat van de wereld wil zien. Verder is de middenklasse de afgelopen tien jaar in een recordtempo gegroeid. Dit heeft toerisme in het algemeen enorm gestimuleerd. Het nieuwe lijstje overheidsregels voor de reizende Chinees, is veelzeggend. Burgers krijgen het mee wanneer ze op vakantie naar het buitenland gaan. Want ‘Chinese tourists spend and offend freely’ kopte the New York Times afgelopen zomer.

De snelle verbetering van de levensstandaard, heeft geresulteerd in een generatie toeristen die eigenlijk nooit heeft geleerd om toerist te zijn. Het bekende verhaal van het Chinese jongetje dat op een 3500 jaar oude Egyptische tempel ‘Ding Jinhao was hier’ kraste, ging razendsnel de wereld over. Maar ook werd het nieuws gehaald door twee pas getrouwde Chinese stelletjes, die met elkaar in gevecht raakten omdat ze in elkaars foto shoot stonden. Zo verwoestten ze een lavendelveld in Frankrijk.

Maar veranderingen voltrekken zich snel en ook in de reisindustrie zie je steeds meer Aziaten die juist een authentieke reiservaring willen. Ver van de benauwde stad, enorme kuddes mensen en corrupte reisbureaus. Grote milieu-problemen en voedselschandalen die het afgelopen jaar in de openbaarheid kwamen, zorgen er voor dat mensen de stad niet altijd meer zien als toevluchtsoord en welvaartsmachine. Juist deze keerzijde maakt dat steeds meer mensen de behoefte hebben om (tijdelijk) te ontsnappen aan de verstikkende greep die de stad kan hebben op het dagelijks leven in China.

Een dak boven je hoofd maar dan op wielen

Tenslotte zorgt de stijging van huizenprijzen in steden voor een speciale categorie caravanafnemers. Lu Xiaotian, een computer programmeur uit Beijing, rekende uit dat de prijs voor een ruime caravan lager is dan wat hij zou moeten betalen voor een toilet in de binnenstad: “Ik denk er over om een klein stukje land te huren en er water en elektriciteit aan te leggen voor een caravan om daar permanent in te gaan wonen. Ik wil geen grote schuld maken voor een huis. Ik wil vrij zijn.”

Li Mengsha, vertegenwoordiger op de kampeerbeurs in Beijing, verwacht dat het aantal caravans in China de komende 3 tot 5 jaar jaarlijks met 50% zal stijgen. Consumenten kunnen het zich massaal permitteren. Hij hoopt in dit proces van groei, op steun van ervaren kampeerlanden: “Juist buitenlandse merken moeten een voortrekkersrol spelen”. Onze eigen Nederlandse KIP Caravans was aanwezig op de beurs, maar zij zien juist in dat voortrekken nog een klein hobbeltje op de weg: ‘De meeste auto’s in China hebben geen trekhaken’.

Mijn conclusie? De caravan trend laat zien welke economische en maatschappelijke route wordt bereisd in China. Bewustwording, individualiteit en aandacht voor het alternatief, zijn hierbij kernwoorden die het bestuderen meer dan waard zijn. Het is nu nog een hele uitdaging om met je caravan de Chinese wijde wereld in te gaan, maar er zijn genoeg tekenen dat de Chinese kampeersector langzaam maar zeker in beweging gaat komen. Voortgetrokken door veranderingen die ook op andere economische een maatschappelijke terreinen een immense invloed zullen krijgen. De reis is pas net begonnen.