Eén van de lastigste situaties waarin je kan terechtkomen als niet-native in een team met Chineessprekende collega’s is voor mij de volgende: als er iemand nieuw (Chineessprekend) bijkomt in het team.
Want het typische scenario loopt zo: de nieuwkomer, die meestal weinig tot niets afweet van het team waar hij gaat werken, weet na een maand zaken te vertellen over kantoor die jij pas te weten bent gekomen na een half jaar, zoals: wie overeenkomt met wie, wie van team wil veranderen, hoe de verhoudingen liggen enz.
En dan wordt het pijnlijk duidelijk wat je eigenlijk al wist: dat de rest van het Chineesprekende team zich met een andere snelheid dan jij beweegt door kantoor – een snelheid die jij nooit zal halen. Allerlei weetjes die anderen schijnbaar uit te lucht plukken kom jij met moeite te weten, collega’s schatten in een oogopslag een document in dat jou tien minuten zou kosten om door te nemen, en alles wordt steeds aan jou als laatste verteld.
En dan voel ik mij echt een buitenstaander.
Wat is je toegevoegde waarde?
Daarbuiten roept het bij mij ook de vraag op: welke toegevoegde waarde heb ik in een team van mensen die overduidelijk zo anders zijn dan ik? Die op bepaalde vlakken veel sneller en efficiënter zijn dan ik? Die elkaar begrijpen met een half woord, en als vanzelfsprekend in dezelfde richting bewegen?
Toch is er een reden dat je ooit bent aangenomen. Als je erover nadenkt, dan zijn er best heel wat zaken die je als niet-Chinese moedertaalspreker doet die niemand anders in het team zo goed kan als jij.
Om jou (en mezelf) moed in te spreken als je jezelf ooit ook deze vraag stelt, heb ik een top 3 gemaakt van vaardigheden waarmee je je als niet-native nuttig kan maken voor Chineesprekende natives in bijna elk kantoor.
1. Navigeren
Contacten leggen en informatie opzoeken. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar het is echt van grote waarde voor een organisatie als je bijvoorbeeld snel uit kunt zoeken wie je moet aanspreken binnen een andere organisatie om iets gedaan te krijgen, kunt inschatten wat iemands achtergrond is (wat zijn moedertaal is, welke ervaring hij heeft). En als je kunt inschatten wat er gevraagd kan worden van wie, en wat de andere kant eventueel wil van jouw organisatie. Op dit vlak sta jij mijlenver voor op collega’s met een hele andere achtergrond.
2. Bruggenbouwer zijn
Ook bij contacten die al langer bestaan kun je een rol spelen als bruggenbouwer, doordat je weet welke verwachtingen er spelen aan beide kanten, zoals:
- Wordt er verwacht om bij een meeting gespreksonderwerpen op voorhand door te geven (veelal aan de Westerse kant) of op voorhand te weten wie erbij zal zijn (Aziatische kant)?
- Hoe strikt wordt een contract nageleefd? Hoe lang kun je blijven onderhandelen over de inhoud van een contract?
- Weten of er een fooi verwacht wordt, of een opzeggingsvergoeding, een bedankje, een excuus, of een cadeau, en hoeveel iets mag kosten – en daarover ook kunnen communiceren.
3. Non-verbale communicatie vergemakkelijken
Zelfs als je een taal spreekt, dan is er altijd een heleboel dat niet gezegd wordt, maar wel tussen de lijnen door wordt gecommuniceerd. Je collega’s kunnen misschien perfect Engels, maar geloof mij als ik zeg dat je jezelf heel nuttig kunt maken door de hiaten op te vullen in meetings en correspondentie door hen te vertellen wat er gezegd is en wat niet, wanneer nee ook echt nee is, door losse opmerkingen te interpreteren die bij wijze van spreken met de hand op de deurknop worden gezegd, door in te schatten of de tegenpartij geërgerd is of gewoon haastig enz.
Wat onderscheidt jou van Chineessprekende collega’s?
Vroeger wachtte ik tot iemand me vroeg wat ik bijvoorbeeld van een meeting vond om deze informatie door te geven. Ondertussen heb ik geleerd dat je er niet vanuit kunt gaan dat iemand met een andere achtergrond die informatie automatisch oppikt. Dus nu geef ik het inmiddels standaard mee – als het gaat om een collega waar genoeg wederzijds vertrouwen is om dit soort zaken te bespreken natuurlijk.
Uit ervaring weet ik dat het loont om deze top 3 goed in het achterhoofd te houden (of je eigen top 3 – er zijn nog veel andere mogelijkheden) als je werkt in een team dat heel anders functioneert dan jij. Als je focust op wat je onderscheidt in een Chineessprekend team en hoe jij kunt bijdragen, dan heb je veel meer het gevoel dat je erbij hoort, en wordt je ook efficiënter in je werk.
- Je kunt makkelijker aan anderen uitleggen wat je rol precies is in een team van Chineessprekende collega’s en je gaat je inbreng ook meer waarderen.
- Je weet makkelijker aan welke zaken prioriteit te geven op je werk, en welke zaken je beter aan je collega’s overlaat.
- Je leert beter communiceren met anderen in je team: je veronderstelt niet dat ze zaken weten die ze niet kunnen weten, je doet beter je best om elkaar aan te vullen, en het is makkelijker om uitleg te vragen aan anderen.
Lees ook Kristien’s eerdere blogs over hoe je Chinees efficiënt en vlot kunt gebruiken op de werkvloer:
1) Chinees gebruiken op kantoor
2) Kun je Chinees op de werkvloer leren?
3) Werken in het Chinees: technologie biedt hulp
4) Wanneer Chinees of Engels gebruiken op je werk?
5) Hoe ik sneller leerde werken in het Chinees