Online en mobiel betalen in China

Vorige maand gaf ik in een artikel enkele voorbeelden van het gebruik van WeChat Wallet in China. WeChat Wallet is erg handig in gebruik omdat het geïntegreerd is in de populaire chat-app die iedereen toch al gebruikt. Maar het is zeker niet de enige mogelijkheid om mobiel te betalen voor diensten en producten en evenmin is WeChat Wallet de grootste aanbieder.

In 2004 lanceerde Alibaba, drie jaar na de komst van Paypal, een innovatief nieuw product dat cruciaal bleek te zijn voor het succes van het e-commercebedrijf: Alipay (Zhifubao in Chinees). Het grote probleem in de e-commercemarkt in China was (en is) dat verkoper en koper elkaar niet vertrouwen. Alipay lost dit probleem op door de betaling tijdelijk te parkeren; pas na ontvangst van de bestelling wordt het bedrag vrijgegeven aan de verkoper. Op deze manier weten kopers redelijk zeker dat een product voldoet aan de kwaliteitseisen en ook daadwerkelijk verstuurd wordt terwijl verkopers het vetrouwen hebben dat hun klanten betalen.

In 2010 werd Alipay door Alibaba losgekoppeld van het moederbedrijf (tot groot ongenoegen van mede-eigenaar Yahoo die hierover niet geïnformeerd was) en is tegenwoordig onderdeel van een aparte dochter Ant Financial.

De markt

De markt voor online betalingen is in China te verdelen in drie segmenten: (1) online bankieren, (2) UnionPay (een samenwerkingsverband van een kleine 100 Chinese banken ) en (3) betalingen via derden met systemen als Alipay en Tenpay (het online betaalsysteem van Tencent, het bedrijf achter instant messenger QQ en chat-app WeChat). Deze derden leggen ‘achter de schermen’ een verbinding met de bank van de gebruiker zoals ook Paypal dat doet. Een consument hoeft daardoor nooit zijn bank- of creditcardgegevens te delen met een verkoper.

Naast Alibaba en Tencent hebben diverse andere internetbedrijven een online betaalmiddel. Zo heeft microblog Sina Weibo ‘Weibo Payment’, heeft zoekmachine Baidu ‘Baidu Wallet’ en heeft smartphonefabrikant Xiaomi ‘Xiaomi Wallet’. Deze betaalmethoden maken het mogelijk om te betalen binnen een bestaand platform of ecosysteem zonder het te hoeven verlaten, bijvoorbeeld direct betalen voor een aankoop vanuit een microblogpost op Sina Weibo. Al deze alternatieven worden echter overschaduwd door de drie aanbieders Alipay, Tenpay en UnionPay.

Alipay is in China marktleider in online betalingen en heeft ongeveer de helft van ‘third party’ internetbetalingen in handen. De 400 miljoen gebruikers van Alipay kunnen niet alleen betalen op de Alibaba-platforms als Tmall en Taobao, maar ook bij bijna een half miljoen andere bedrijven en zelfs 300 internationale verkopers.

De tweede partij is Tencent met Tenpay (waar ook WeChat Wallet onder valt) met ongeveer 20% marktaandeel in het aantal online betalingen. UnionPay is derde met zo’n 15%. De rest van de markt is verdeeld onder diverse kleinere partijen. De meest interessante daarvan is Kuaiqian, ook wel bekend als 99Bill. Sinds eind 2014 is Kuaiqian mede-eigendom van Wanda Group, een conglomeraat van een groot aantal hotels, winkelcentra en bioscopen in China. In 2014 richtte Wanda een joint-venture op met Tencent en Baidu en maakte daarmee een vuist naar Alibaba. Gezamenlijk zijn de drie bedrijven van plan om O2O-initiatieven uit te rollen waarbij consumenten gestimuleerd worden om cross-channel aankopen te doen, b.v. online ‘zoeken en boeken’ en offline consumeren en kopen. Zo is het al mogelijk om op diverse Wanda-lokaties te betalen met WeChat Wallet. Met het grote aantal locaties waar Wanda Group over beschikt zou ook Kuaiqian daarmee wel eens een flinke boost kunnen krijgen.

Going mobile

Mobiel betalen is erg populair in China. Vorig jaar deed 55% van de online Chinezen al een mobiele betaling, terwijl dat percentage in de US nog maar 19% was. De markt voor mobiele betalingen groeit hard: in het eerste kwartaal van 2015 was de groei 140% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2014. Het aandeel mobiele betalingen in alle online betalingen blijft ook stijgen. In 2013 was dat aandeel bij Alipay bijvoorbeeld nog 22% maar eind 2014 al 54%. Vergelijk dat eens met Paypal, waar in 2014 slechts een kwart van de betalingen werd gedaan met een mobieltje. Ook alternatieven als Google Wallet zijn in het westen nooit echt populair geworden. De vraag is of Apple Pay, Apple’s nieuwe betaalsysteem, meer westerlingen over de streep gaat trekken.

Vergelijken we op basis van cijfers van iResearch de markt voor online betalingen met de de deel-markt voor mobiele betalingen dan zien we flinke verschuivingen optreden bij de eerder genoemde grote spelers. Alipay heeft een nog groter marktaandeel terwijl UnionPay nauwelijks nog een noemenswaardige partij is.

Een interessante vraag is wat Apple Pay, de mobiele betaalfunctionaliteit op iPhones, gaat brengen in China. De iPhone blijft ondanks de goedkopere Chinese alternatieven als Xiaomi erg populair in China, waar ze nog steeds dienst doet als statussymbool. Apple Pay gebruikt echter NFC technologie, terwijl de huidige Chinese  betaalsystemen vooral gebruik maken van geluidssignalen en scannen van barcodes en QR-codes. Dit betekent dat veel kassa’s in China niet uitgerust zullen zijn met NFC- apparatuur. Daarnaast hebben de bestaande apps als Alipay Wallet (dankzij de koppeling met e-commerce) en WeChat (dankzij de koppeling met een social network) zich dusdanig verankerd in het leven van de Chinese consument dat het voor Apple moeilijk zal zijn voet tussen de deur te krijgen.

Het aandeel van Tenpay in de markt van mobiele betalingen was tot begin vorig jaar overigens nog minimaal. Het bedrijf heeft door een aantal slimme campagnes echter veel Chinezen weten over te halen hun bankrekening te koppelen aan WeChat Wallet en daarmee een noemenswaardig marktaandeel weggesnoept van Alipay. Een van die campagnes was de introductie van taxi-app Didi Dache, die de consument enkele maanden flinke kortingen gaf op taxiritjes. Een andere campagne was het virale spel met virtuele rode enveloppen met geldbedragen die men normaal tijdens het Chinees Nieuwjaar uitdeelt. Dit jaar heeft Alipay echter hard teruggeslagen met Alipay 9.0, een app die we de volgende keer uitgebreid zullen bespreken.