Er valt gelukkig een hoop positiefs te melden vanuit het Prop Roots Centrer, nu al 9 maanden (!) na mijn laatste update. Onze nare ervaringen met die kale oplichter uit de vorige aflevering zijn nu min of meer verwerkt en al danig in het geheugen weggezakt. Vandaag het eerste onderdeel van mijn blog-inhaalslag.

Contrasten

Het contrast tussen bij ons op het “platteland” en de grote steden is enorm. Dat stedelingen die op bezoek komen in ons Prop Roots Center die grote verschillen moeilijk kunnen behapstukken, blijkt uit hun versprekingen. Gewoontegetrouw spreken zij over “jullie pappa’s & mamma’s”, vergetende dat een aanzienlijk deel van de kinderen hier hun ouders missen, ofwel omdat die niet meer leven, ofwel omdat die om meestal tragische redenen niet bereikbaar zijn.

Sommige stedelingen zeggen “als jullie later naar de universiteit gaan…”. Hoe anders is het hier dan in de grote steden, waar hele families jarenlang toewerken naar die ene dag dat het (klein)kind de campus van een universiteit betreedt. In onze streek gelden die enkele kinderen die ooit een universiteit (van twijfelachtig niveau) bereiken als enorme uitzonderingen op een ongeschreven maar ijzersterke regel. Uiteraard verlenen wij wel intensieve bijlessen aan kinderen die wél een kans maken in het voortgezet onderwijs, omdat zij gemotiveerd genoeg zijn en niet “allergisch” voor studie.

Laag niveau

De meeste kinderen hier lopen reeds op de lagere school een gigantische achterstand op. Zo kan de gemiddelde leerling die de lagere school in ons dorp verlaat niet delen, nauwelijks vermenigvuldigen en onmogelijk bevatten wat procenten zijn. Het is in onze contreien tamelijk ongebruikelijk dat kinderen de bovenbouw van de middelbare school bereiken. Als het diploma van de middelbare school (onder- of bovenbouw) al wordt behaald dan is dat meestal dankzij compensatie-punten voor het feit dat men tot een etnische minderheid behoort, of door extra uren sport of creatieve vakken. De onderbouw heeft ook speciale klassen voor ‘losers’ die niet naar school hoeven te komen, tenzij er een inspectie is. Zij krijgen uiteindelijk automatisch hun diploma.

Keuzes maken

Er wordt hier veel rondgehangen. Als jongere zijnde kun je in je ouwe dorp altijd overleven en eten wat de pot schaft, maar een bestaan als landarbeider zoals de vorige generatie staat de meesten toch wel tegen. Weliswaar worden ook baantjes in de stad genomen, in de bediening of in fabrieken, maar dan meestal maar voor korte periodes. Men weet niet wat men wil, maar het mag vooral niet te moeilijk zijn.

Veel meisjes trekken nog voor de onderbouw van de middelbare school is afgemaakt in bij hun verse schoonfamilies. Er bestaat ook een grote grijze zone tot de wereld van de prostitutie. Onder de jongens speelt zuipen, vechten en ander stoer gedrag een grote rol. Het gevaar van de drugs hoef ik niet meer te noemen.

Een nieuw begin

Na de 8 jaar dat ons project al loopt heeft een groot aantal kinderen natuurlijkerwijze een leeftijd bereikt waarop concrete plannen voor de toekomst moeten worden gesmeed. Ondanks de grote verantwoordelijkheden en aanzienlijke financiële risico’s die het met zich meeneemt, kon Li Yang niet anders dan ons eigen beroepsonderwijs-project opstarten. In september vorig jaar (2016) brachten wij de eerste lichting beroepsonderwijs-studenten naar Kunming. Een aantal scholen in deze provinciehoofdstad is aanmerkelijk beter dan in onze prefectuur. Bovendien kan het belangrijk zijn om radicaal uit de eigen – relaxte maar gevaarlijke – leefomgeving te worden losgescheurd, en in de grote stad een nieuwe start te maken. Ook lokaal, in Beijing en in Sichuan werden cursussen en stages begonnen.

Een groot deel van dit project gebeurt in samenwerking met de Yunnan Provincial Vocational Education Association, een overheidsinstantie ter bevordering van beroepsonderwijs, die graag helpt bemiddelen met goede scholen in Kunming, omdat wij het voordeel bieden dat we onze kinderen goed kunnen begeleiden.

De studies worden gekozen aan de hand van interesses en talenten. De eerste lichting ging naar een koksopleiding, kappersschool, opleiding tot make-up-specialiste, automonteur en fitness-coach. Met één van hen zijn we in een traject verwikkeld waardoor zij uiteindelijk op een kunstacademie terecht kan komen.

Noodzakelijk risico

Ondanks dat een aantal scholen/opleidingen kortingen op inschrijfgeld verleent, is met dit project erg veel geld gemoeid. Prop Roots schiet vrijwel alle kosten voor als een soort renteloze lening (lesgeld, vervoer, studiematerialen etc.). De kinderen moeten die terugbetalen als zij zichzelf eenmaal kunnen bedruipen, desnoods pas over 10 jaar, zodat andere kinderen dat geld dan weer kunnen gebruiken voor hun nieuwe initiatieven. Ieder jaar zal er een tiental bijkomen.

Dit project vergt veel intensieve begeleiding. Sommige kinderen hebben duidelijk een opleiding gevonden die bij hen past en doen het erg goed. Maar twee anderen moesten zelfs tijdelijk worden teruggehaald. De nadelige invloed van opgroeien in een onevenwichtige gezinssituatie is maar al te duidelijk.

Misschien wel het grootste obstakel is het gemakkelijk opgeven bij tegenslag. Inspanningen doen voor een moeilijk doel behoort nu eenmaal niet tot de plaatselijke cultuur. Maar niet getreurd, alle kinderen maken vorderingen. Onze eerste lichting zal een tastbaar “verschil” gaan maken!