Prop Roots lelijk beetgenomen

Wat waren we toch een team!  (v.l.n.r. Gam’ong, de Kale, Li Yang, Anton)

Als je al die verhalen hoort lijkt oplichterij wel schering en inslag hier in China. Die vreemde telefoontjes die je krijgt van onbekenden, de schaamteloze en onbestrafte tv-reclames voor wondermiddeltjes van nep-dokters, Baidu die gevaarlijk-dubieuze ziekenhuizen bovenaan zet in haar zoekmachine, namaak voedingsmiddelen, namaak medicijnen, gutter oil! Je kan ook – typisch China? – op uiterst ingewikkelde en psychologisch heel doortrapte manieren beetgenomen worden.

Bij de neus

Het zal toch niet zijn dat PropRoots ook bedonderd is? Moesten ze per se een non-profit organisatie uitzoeken, alsof initiatieven voor het goede doel in dit land nog niet moeilijk genoeg zijn? Jawel, sterker nog, wij hebben in ons Prop Roots Center negen maanden lang nauw samengeleefd en -gewerkt met wat uiteindelijk een professionele oplichter is gebleken! Een beschamende en harde les!!

Wellicht kwam deze “Kaalmans” allereerst naar onze verre grensstreek om boze schuldeisers of andere slachtoffers te ontlopen, waarna zijn “instinct” hem ingaf toch maar eens te kijken hoever hij kon komen met zijn leugenaria. Professioneel of geestesziek – of allebei? Hoe dan ook, in dit verhaal doe ik alles uit de doeken, inclusief hoe dichtbij het gevaar gekomen is.

Lullen als Brugman

Het in serie misleiden en geld aftroggelen van intieme partners schijnt in China een veelvoorkomende vorm van oplichterij te zijn. Als je je ware persoonsgegevens gebruikt en steeds grondig van plaats van delict verwisselt kun je daarbij gemakkelijk onkwetsbaar blijven. Het lijkt erop dat iets dergelijks Kaalmans’ voornaamste “beroep” moet zijn geweest vóór hij naar PropRoots kwam.

Hoe had hij anders zo snel relaties aan kunnen gaan met twee vrijwilligsters hier, zo kort na elkaar, deels overlappend zelfs. Beide vrouwen waren rond de vijfentwintig jaar oud terwijl hij ruim over de veertig is en zeker geen adonis. Van de eerste leende hij meer dan vijfduizend Euro, achter onze ruggen uiteraard, zogenaamd om de door hem georganiseerde winteractiviteit voor PropRoots van te bekostigen. Het tweede slachtoffer geloofde vorige maand althans nog heilig in haar grote held en we hebben geen idee of zij hem veel geld heeft toevertrouwd.

Nadat wij Kaalmans hadden verjaagd – ik vertel zó hoe dat ging – is hij meteen naar Beijing gegaan om bij een hoop van onze vrienden die hij in het PropRoots Center had leren kennen zijn beklag over ons te doen en zelfs geld te proberen los te peuteren, zogenaamd voor de kinderen van PropRoots. Reden te meer om snel iedereen via WeChat voor hem te waarschuwen.

De onmisbare vrijwilliger

Van PropRoots’ meer dan honderd vrijwilligers waren sommigen misschien wat minder capabel dan anderen, maar allemaal kwamen ze met goede bedoelingen. Het gaat allang niet meer om vrienden-van-vrienden maar meestal om totaal onbekenden, die via documentaires of andere media over ons werk leerden.

Zo ook deze autoritaire doch charismatische Kaalmans. Ongetwijfeld een professional in zijn eigen dubieuze veld, ook al voordat hij negen maanden werk verrichte bij PropRoots, en net zo goed als dat hij na dit hoofdstuk ongetwijfeld nieuwe wegen in zijn weinig eervolle carrière is gaan bewandelen. Vergeleken met eerdere fasen in zijn loopbaan heeft hij waarschijnlijk weinig aan zijn PropRoots-tijd verdiend. Helaas is hij hierdoor wél meer ervaren in het werk met kinderen geworden en nu in het bezit van vele foto’s die lijken aan te tonen hoe goed hij is met kinderen! Wij hebben geleerd van deze ontmoeting en laten aspirant-vrijwilligers voortaan screenen door de plaatselijke politie, wat geen kwaad kan en tevens een welwillend gebaar vormt jegens de lokale overheid.

Vreemd en ironisch om te horen misschien, dat Kaalmans nog vaak best goede inbreng had in onze organisatie. Ervan afgezien dan dat ALLES wat hij beweerde NEP was: zijn koeienfarms, het grootste deel van zijn enorme ervaring, zijn ijzersterke connecties, al het werk dat hij zou hebben gedaan om beroepsopleidingen voor diverse kinderen te regelen, zijn oom de generaal, het kwijtraken van zijn identiteits- en rijbewijs, zijn hersentumor en hartklachten… de lijst gaat nog wel even door.

De hele Tibet-expeditie die we deze zomer zouden ondernemen was één gigantische zeepbel, de vier ervaren trainers die ons op pad zouden nemen waren fictieve personages en natuurlijk was ook het reisbudget een luchtkasteel. Hij wás ook helemaal geen trainer in outdoor survival, maar gewoon een slimme vent met een ziekelijke drang tot liegen.

Psychologische trucs

Kaalmans is een “totaal-leugenaar”. Hij maakt er gebruik van dat een normaal mens nooit zal durven vermoeden dat werkelijk álles over hem gelogen is, niet alleen werkervaring en vermogen maar ook zaken als zijn eigen gezondheid, nageslacht, relaties, het tragisch overlijden van zijn moeder: alles! Hij moet op een bepaald punt in zijn leven – vanuit wat voor onterende frustraties? – ervoor hebben gekozen om voortaan alléén nog maar te liegen. Het vreemde is ook nog – zoals wederom achteraf geleerd is – dat eigenlijk niemand hem scheen te mogen, maar dat hij toch kans zag om zich in ieder gezelschap naar binnen te wurmen.

Hij beheerst zijn psychologische trucs tot in perfectie. De combinatie van hersentumor én hartklachten schijnt niet erg origineel te zijn geweest, maar sowieso is het belangrijkste om met volle overtuiging te acteren, met volledige inzet van emoties, speeksel en hormonen. Je moet tegelijkertijd het vertrouwen winnen van je slachtoffers, om ze vervolgens bang te maken en te verwarren. Zo wordt het een stuk gemakkelijker om ongestoord je gang te gaan.

Kaalmans maakte mensen om zich heen bang door boos uit te vallen wanneer hij naar eigen zeggen te weinig verantwoordelijkheden kreeg toebedeeld, want was hij niet speciaal gekomen om zich uit de naad te werken voor onze goede zaak!? Op deze manier kwam hij aanvankelijk nog weg met weigeren om plannen zwart op wit te zetten en vervolgens ook nooit contactgegevens van (fictieve) betrokken personen te delen. Doorvragen vatte hij op als gebrek aan vertrouwen, en was niet juist hij díegene die onvoorstelbaar grote offers maakte om hier te zijn? Was niet juist hij díegene die nog maar zeer kort in ons midden zou zijn om deze heldendaden te verrichten? In Nederland zeggen we: van achteren kijk je een koe in de kont, oftewel: achteraf is het altijd makkelijk praten. We zagen aanvankelijk erg veel door te vingers wat Kaalmans betreft, achteraf gezien was dat eigenlijk onvoorstelbaar veel.

Hij was een kei in de “verdeel en heers-strategie”: het tegen elkaar uitspelen van groepen mensen. Nooit eerder waren er zoveel spanningen, bijvoorbeeld tussen de leerlingen van PropRoots. De ene keer was hij uiterst streng tegen de kinderen, de andere keer verwende hij ze en dan zei hij: “Vertel dit maar niet aan Li Yang”. De kinderen dachten echt dat hij heel gul was, hoewel hij naderhand steeds alles declareerde, zelfs méér dan uitgegeven. Li Yang sprak hem daar niet op aan omdat het meeste wat hij deed toch goed voor de kinderen leek te zijn.

Kaalmans deed zijn best om een vaderrol in te nemen onder de leerlingen, bij uitstek bij de meest kwetsbaren, zoals de vele weeskinderen in onze gelederen. Hij heeft het voor elkaar gekregen dat één van de meisjes hem echt als haar nieuwe vader zag. Hoé gevaarlijk: dit in Myanmar geboren meisje had geen Chinese identiteitspapieren en is dus voor de wet, wanneer zich een incident voordoet, een niet-bestaand persoon!

Training (mét walkietalkies) in de buurt van ons Centrum

De opzet van zijn machtsbasis

Vanaf de eerste dagen voelde Kaalmans uitstekend aan wat onze zwakke plekken zijn: dat wij tot ontzettend veel bereid zijn voor de kinderen ondanks ons gebrek aan geld en personeel. Hierop bouwde hij de bergbeklimmers-mythe die PropRoots negen maanden lang heeft beheerst. Het was Li Yang aanvankelijk slechts te doen om hooguit drie van de lokale jongens, van het type dat op school totaal niet presteert maar wel uitstekende klimmer en verkenner is en ontzettend veel af weet van de plaatselijke natuur. Li Yang zag beroepsmogelijkheden voor hen als outdoor-gidsen, die in de regel ook nog goed worden betaald.

En verdomd, waarom had ze dat niet éérder gezegd?! Kaalmans was immers zélf een enorm ervaren klimmer, mét vergaande kennis over overleven in de wildernis! Hoe anders dan de initiële bedoeling werd het bergbeklimmers-team dankzij Kaalmans’ tomeloze inzet al snel met andere PropRoots-leerlingen uitgebreid tot zo’n achttien leden. In het begin ging hij zelf nog mee de berg op, maar al gauw regisseerde en evalueerde hij alleen nog maar op afstand.

Bij de – niet-bestaande – Aziatische kampioenschappen zee-sportvissen zou Kaalmans ooit een bronzen of zilveren medaille in de wacht hebben gesleept en in het belang van de kinderen wilde hij maar al te graag gebruik maken van zijn talrijke nuttige connecties in die sector. Als eerste grote doel aan de horizon creëerde Kaalmans een excursie naar het tropische eiland Weizhoudao in de wintervakantie. Door het enorm slechte weer in geheel Zuid-China werden vrijwel alle activiteiten afgelast – gelukkig maar voor Kaalmans want zo viel het minder op dat geen enkele van zijn fantastische vrienden op was komen dagen. PropRoots betaalde grotendeels voor deze trip en Kaalmans voor een beperkt gedeelte, hoewel hij er eigenlijk aan verdiende, dankzij die genoemde nooit terugbetaalde lening.

Het enige spannende wat we ondernomen hebben op de Zuid-Chinese Zee was deze vistocht

Na de winterreis trok hij al snel zijn grootste troef tevoorschijn: een maand-lange, loodzware en life-changing zomerexpeditie langs de meest ruige en moeilijk toegankelijke plekken van Tibet. Voor het reisbudget zou ieder lid van zijn landelijke “vereniging” zo’n 1.300 Euro neertellen, in totaal zo’n 50.000 Euro. Hij had ons inmiddels ook toevertrouwd dat hij dankzij een onbehandelbare hersentumor niet meer lang te leven had; dit zou zijn laatste reis naar Tibet worden.

Het was een bizarre periode, de winter tot aan de beoogde Tibet-reis in de zomer, waarin Kaalmans ons psychologisch bleef bespelen. De Tibet-zeepbel werd groter en groter. Kaalmans’ gezondheid ging zogenaamd verder achteruit, omdat hij ook nog hartklachten scheen te hebben. We trainden elk weekend in de bergen – Kaalmans bleef beneden – en maakten ook excursies naar de hoogste berg van Dehong en naar de Cangshan-bergen boven Dali.

Het lijkt zo absurd dat hij maandenlang bouwde aan een bluf-project dat onvermijdelijk uit elkaar zou spatten. Maar (zo blijkt uit onze stoomcursus oplichterij), alleen zo raakt men zodanig de kluts kwijt dat jouw woord wet wordt. Wie niet waagt wie niet wint; gewoon maar zien hoever het komt, leek zijn devies! Een paar keer dreigde hij met weggaan, omdat hem bepaalde dingen zogenaamd heel erg tegenvielen. Dat is dus óók een truc om de spanning en verwarring in stand te houden.

Hukou

Kaalmans ondernam veel verschillende “projecten”. In het belang van betere studiekansen zou hij ook nog eventjes de hukou van één van de meisjes naar Beijing verplaatsen, via zijn zogenaamde ijzersterke connecties bij het leger. Dit bluf-plan smeedde hij aanvankelijk achter onze ruggen, met de familie van dat meisje. Toen Li Yang het hoorde sprak zij dadelijk haar veto uit, maar vreemd genoeg bleef het hukou-certificaat tot op die dramatische laatste dag in Dali toch in Kaalmans’ handen.

Gaan of niet?

De dag van vertrek naderde, brak aan en verstreek. Kaalmans hield maar vol dat die vier trainer-vrienden die ons zouden ophalen nog in Shangri-La of omstreken waren, ofwel aan het wachten ofwel de weg aan het verkennen zijnde, of nee, ééntje was er ziek geworden. Een vreemd spel was aan de gang.

Li Yang, staflid Gam’ong en ikzelf hadden inmiddels in de gaten dat Kaalmans’ meeste verhalen leugens waren. We hadden nog niet het idee dat hij criminele plannen had en vroegen ons nog serieus af of het de hersentumor kon zijn die druk op zijn neuronen zette! Gedrieën stelden wij een ultimatum voor het leveren van een degelijk plan alsmede de gegevens van de trainers, anders werd de reis afgelast.

Wat hij de dag vóór het verlopen kwam vertellen verraste ons geenszins… Zijn telefoongesprek die nacht met de vier trainers was in grote ruzie geëindigd. Ze kwamen niet meer en hadden die 50.000 Euro ook weer mee terug genomen. Zouden er nog dingen zijn die Kaalmans niet gelogen had?

Maar we hadden de kinderen toch een fantastische reis beloofd en daarbij had Kaalmans hen psychologisch nog stevig in zijn greep, dus wat te doen? Achteraf gezien hadden we tóch meteen alles stop moeten zetten en de dorpelingen bijeen moeten roepen om de ellendeling gezamenlijk uit het dorp te zetten, maar we waren té zacht voor hem. Zoals de Chinezen zeggen: “Het is moeilijk af te stijgen van een tijger”.

We beseften toen helaas nog niet hoe gevaarlijk deze vent was! Omdat Li Yang meestal gelijk heeft hield ik die dag mijn mond, maar tóch was het beter geweest als ik mijn reeds enorme irritaties jegens Kaalmans de vrije loop gelaten had en de zaak ondiplomatisch tot ontploffing had gebracht (dan was ik meteen een hoop frustraties kwijt geweest!). Maar goed, we besloten er dus een wat kortere reis door het Noord-Yunnan van te maken. In Dali, onze eerste stop, zouden we Kaalmans’ verjaardag nog vieren – heeft zo’n monster een verjaardag? – en daarna konden we hem alsnog verjagen, toch?

Onze gehuurde bus, tevens veilige haven

Het masker valt af

Wordt dit artikel niet te lang? Had ik er een drieluik van moeten maken? Vanaf die dag ging alles snel hoor!

De volgende ochtend vertrokken we, Kaalmans met staflid Gam’ong en twee kinderen in de PropRoots pickup truck en de rest in het gehuurde busje. Eenmaal in Dali had Kaalmans opeens geen behoefte meer aan ons gezelschap, want zijn jarenlange Beijingse vriendin zou over zijn gekomen. We ondernamen een niet al te zware klimtocht zonder hem, met alle achttien kinderen bij ons.

Achter ieders ruggen polste hij per telefoon verschillende meisjes voor zijn plan om samen met hem en zijn vriendin mee naar Tibet te gaan, zonder de jongens en zonder de volwassenen. Toen ieder van de meisjes dat idee had afgeketst belde hij staflid Gam’ong om te zeggen dat hij, als opperste commandant, vanwege zijn diepe teleurstelling in de kinderen, de Tibet-reis had afgelast. Over Li Yang en mij had hij na lang observeren geconcludeerd dat wij lichamelijk niet capabel waren voor de tocht. Hij en zijn vriendin zouden vertrekken met de PropRoots-auto, die ze na de trip zelf naar het Centrum zouden terugbrengen.

De samenwerking was dus ten einde en dit leek verdacht veel op een poging om dan toch in ieder geval de auto nog te stelen, met die belangrijke identiteitspapieren van dat meisje nog in het dashboard-kastje. Overhaast belden we de politie. Nog tijdens het opmaken van het proces-verbaal belde Kaalmans voor de tweede keer. Sommige kinderen hadden hem kennelijk snel ingelicht dus wilde hij plotseling toch de autosleutels overhandigen. Op het politiebureau zagen wij hem voor het laatst. De politiechef had wel in de gaten dat het een professional betrof maar kon niets tegen hem beginnen omdat hij immers zijn ware identiteit gebruikte.

Logeer- en schuilplek bij vrienden in Dali – een vergadering

We konden nog niet naar huis. Met name enkele van de meisjes moesten we goed in de gaten houden opdat ze zich niet plotseling vrijwillig op zouden laten halen. Toch kwam het begrip vrij snel tot stand, binnen twee dagen al, logerend in de woonkamer van onze vrienden in Dali. Dankzij discussies tussen de kinderen en enkele stevige vergaderingen onder leiding van Li Yang had nu iedereen door hoe gevaarlijk deze “trainer” was geweest. Om er toch nog iets leuks van te maken zijn we naar het stadje Shangri-La geweest en naar een afgelegen Tibetaans dorpje.

Uitzicht vanuit het raam van ons Tibetaanse “toevluchtsoord”

Sinister

Li Yang, Gam’ong en ik kwamen pas na de “breuk” tot een voller besef. Deze vent was helemaal niet gek! Hooguit was hij nog onervaren in de mensenhandel, maar het was duidelijk dat hij op z’n minst gebrainstormd had over de mogelijkheden om kinderen te verkopen. Waarbij je niet moet vergeten dat jongens (of hun organen) óók geld waard kunnen zijn.

Dankzij die plotselinge wending op het politiebureau hadden wij Kaalmans’ zogenaamd jarenlange Beijingse vriendin ook te zien gekregen. Het was die hierboven genoemde vrijwilligster (niét uit Beijing) die hij pas dit jaar in het Prop Roots Center had ontmoet! Waarom hij haar in Dali nodig had leek nu ook ineens duidelijk. Zonder zo’n netjes-uitziende vrouw naast zich in de auto zou zo’n lelijke vent toch meteen in de verdenking vallen met verder alleen maar meisjes?

Hij had ook voorgesteld om de hele groep een dagenlange tocht te laten ondernemen langs de negentien toppen van de Cangshan-bergen boven Dali. Hij zou dan beneden in de auto op afvallers wachten. Goed geregeld toch? De walkietalkies die we normaal bij trainingen gebruikten leek hij wel expres niet mee te hebben genomen.

En zo smeedde Kaalmans in het geniep nog diverse andere plannetjes die voor de betrokkenen slecht afgelopen zouden zijn. Wat te denken van die bergbeklimmers-school in Lhasa die hij zogenaamd voor drie van de jongens had geregeld! Hij zou zelfs het inschrijfgeld voor alle drie al hebben betaald. Li Yang contacteerde later het schoolhoofd, die duidelijk aangaf nooit van deze aanmeldingen te hebben gehoord. Kaalmans had ook nog gezegd dat hij deze jongens persoonlijk weg zou brengen en dat ze daarna allereerst op een zware training in Nepal zouden gaan waar zij twee maanden lang telefonisch niet bereikbaar zouden zijn.

Dit zijn allemaal geen bewijzen en sommige dingen klinken zelfs rechtuit absurd. Losse flodders of niet, zeker wel verdacht is dat al deze ideeën en verhalen uit zijn eigen mond afkomstig zijn. Misschien was hij een rare mislukkeling en daarom niet zo heel gevaarlijk. Maar het kan ook zijn dat hij behendig improviseerde en geduldig toewerkte naar wat een dramatische climax zou zijn geworden. Eén enkel geslaagd “project”, desnoods met slechts één enkel slachtoffer, had hem al een groot financieel gewin gebracht, genoeg beloning voor negen maanden werk. Bijkomende schade zou zijn dat PropRoots dan niet meer zou bestaan.

Vrolijke klimtocht boven Dali – zonder Kaalmans – de ochtend voordat het doek viel

Pogingen tot reparatie

Thuis wachtte ons de taak om meteen een ouderavond te organiseren en vervolgens nog een hele reeks overheidsinstanties af te gaan, zoals in het vorige artikel al beschreven. De reacties van de dorpelingen vielen mee, ondanks dat de lokale (lage) overheid nare roddels over ons probeerde te verspreiden. Het Bureau Onderwijs voert voorlopig nog een zwijgactie jegens ons maar wat de overige overheidsrelaties aangaat valt het mee. Onze hoogste connecties tonen nog steeds vertrouwen en begrip.

Kaalmans’ bekwaamheid in dit spel als excuus gebruikend of niet, wij beklagen onszelf over wat een ongelooflijk grote fout wij hebben gemaakt! Hoe zwak en kwetsbaar moeten we zijn geweest, te moe en overbelast – wij hebben dit aan onszelf te danken! Wij verleenden hem té achteloos een platform, een “goed doel” waarachter hij zich kon verschansen en onze vrienden en bekenden kon misleiden. Om nog maar te zwijgen over de gevaren voor de kinderen.

Wat een ziek persoon moet dit toch zijn, deze faliekante egotripper! Hij HAD geen kanker; hij WAS het! Het enige wat wij kunnen doen is de geleerde lessen goed in de oren knopen en middels de ons beschikbare kanalen anderen waarschuwen voor deze engerd en zijn zieke bezigheden.

De dorpelingen stellen voor dat we in ons Centrum een sjamaan uitnodigen om een ceremonie houden ter uitdrijving van negatieve “geesten”, iets wat hier vaak gebeurt als een familie een slecht jaar heeft gehad. Prima idee! Alleen wat zielig voor die paar kippetjes…

O Kale! O Ontvreemder aller Klutsen! Je dissonante tonen zijn uitgestorven langs de heuvels en de velden! Blijf weg voor eeuwig! Wind en water zullen je pad blokkeren…!

Sjamaan bij de ingang van het Centrum (februari 2015)