China en technologie worden door Jan met de pet vaak met elkaar geassocieerd. In onze moderne samenleving kunnen we niet ontsnappen aan technologie, en in China al helemaal niet, want op de technologiemarkt is China een opkomende macht. En misschien is het net die factor die we over het hoofd zien als we kijken naar de beleidsreacties van overheden op uitbraken van het coronavirus in hun land.

Wat als technologie de reden is voor het succes van China in het bestrijden van de pandemie? Wat als Chinese technologie een beter doel dient? Wat als technologie zodanig  in het leven van de Chinezen is binnengedrongen dat deze het virus een halt toe kan roepen?

Het is niet empirisch meetbaar, maar we kunnen wel kijken hoe de Chinese overheid technologie gebruikt heeft om het aantal besmettingen onder controle te houden. Regels en technologie van de overheid vormen zo interessante studiepunten. Het doel van dit blog is dan ook om een licht te werpen op wat zou hebben bijgedragen aan een succesvolle anti-covidcampagne in China (386 gerapporteerde besmettingen in de 6-7de week van 2021), die het veel beter deed dan bijvoorbeeld de VS (1.758.485 gerapporteerde besmettingen in dezelfde periode).

Crisismodus: omgaan met een pandemie

Sinds China een grote speler is geworden in de wereldeconomie, wint het land aan invloed. Dat werd nog maar eens duidelijk toen het westen ook te maken kreeg met de pandemie. In tegenstelling tot andere landen greep de Chinese overheid heel snel en drastisch in en zette daarbij vooral in op technologie.

Op 23 januari ging Wuhan in een strikte lockdown van 76 dagen, twee dagen later volgde de rest van het land. Tienduizenden ‘health checkpoints’ werden geïnstalleerd en mensen konden alleen onder bepaalde omstandigheden hun huis verlaten. China was niet van plan om zijn besmettingscurve af te vlakken, het was van plan om het aantal besmettingen tot nul terug te brengen. Maar the Chinese way was een weg die westerse landen liever niet insloegen, vanwege de vrijheids- en privacy-bezorgdheden. Toch noemde de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) de Chinese tactiek heel effectief.

Digitale samenleving: een kort technologisch overzicht

Betalen met de computer in je broekzak, een code op je gsm scannen voor de metro of trein, voor veel Chinezen is dit dagelijkse kost, maar voor veel westerse ontwikkelde landen is dit nog verre toekomst, wat maakt dat China toch al met een zekere voorsprong begon aan de bestrijding van de pandemie.

In China had men in februari 2020 al een ‘contact tracing’-app, ontwikkeld door Alibaba en Tencent. Hoewel het gebruik van deze app op zich niet verplicht was, was deze wel verplicht om openbare gebouwen binnen te gaan. Het scannen van je persoonlijke QR-code en de daarop volgende kleurcode (groen = veilig, oranje = 1 week quarantaine, rood = 2 weken quarantaine) was zo een van de methodes om besmettingen te vermijden. Daarnaast gebruikten meer dan 200 steden in China een ‘checkpoint’-systeem dat lichaamstemperaturen mat en QR-codes scande. De contact tracing-apps kregen in China toegang tot de locatie van mensen, iets wat al mogelijk was via Alipay, WeChat en andere apps, en in die zin dus niets nieuws. In gigantische databases werden gegevens opgeslagen zoals locatie-data, lichaamstemperatuur, reisgeschiedenis en andere door algoritmes (die openbaar gemaakt waren) analyseerbare data. Ook apps voor het online consulteren van artsen waren in gebruik.

Locatiedata verzamelen zorgt voor veel privacy-gerelateerde & ethische kwesties en de Wereld Gezondheidsorganisatie stelde er zelfs een hele gids voor op. Ieder land en persoon heeft uiteraard zijn eigen mening over wat kan en niet kan. Wat we in China zien, is dat het op een veel grotere schaal data verzamelt  dan andere landen en alle eindjes met elkaar verbindt, wat door sommigen beschouwd wordt als een schending van de privacy en een beperking van de vrijheid. Niet zomaar je mening mogen uiten over de pandemietoestand bijvoorbeeld wordt door veel westerlingen bekritiseerd.

Het verzamelen van (locatie)data werd vergemakkelijkt door Chinese satellieten (genaamd BeiDou) die de overheid  gebruikte voor het in kaart brengen van mensenstromen, besmettingshaarden (hotspots) en het organiseren van transport en bouwprojecten. Ook Gaofen, een systeem dat voor gedetailleerde luchtfoto’s zorgde, werd hiervoor gebruikt. Een Geografisch Informatie Systeem (GIS) zorgde dan weer voor het bundelen van gegevens van bepaalde regio’s om statistieken op te maken over het aantal besmettingen.

Artificial Intelligence: een ideaal middel

Drones, robots die ruimtes ontsmetten, maaltijden bezorgden of rijst verkochten, je kon het allemaal in China vinden! Het was een efficiënte manier om menselijke contacten te beperken, om mensen het leven wat gemakkelijker te maken en een ideale manier voor het vervoeren van bijvoorbeeld medische hulpmiddelen. Ook de nieuwere Artificial Intelligence (AI)-technologie werd gebruikt door robots en camera’s om gezichten te scannen en mensen zo te controleren op het naleven van de regels.

Hoewel het gebruik van technologie maar een factor is/was bij het bestrijden van de pandemie, was het dus een zeer handig hulpmiddel dat zeker een positieve invloed had op het aantal besmettingen voor China en zijn bevolking. Andere bronnen beweren dan weer dat men de invloed van het volk zelf niet mag onderschatten. Het Chinese volk was misschien niet klaar voor een ‘lockdown-lifestyle’, maar toch hebben ze zich door de moeilijkste periodes kunnen worstelen door zich aan te passen aan de omstandigheden. Zo werden er bijvoorbeeld chatgroepen gemaakt op WeChat die ervoor zorgden dat men essentiële levensmiddelen kon bestellen die dan werden bezorgd door wijkcomités. Door de pandemie kwamen er verschillende nieuwe toepassingen van – vaak reeds bestaande – technologie op de markt, maar het is natuurlijk moeilijk om in te schatten hoe China de pandemie zou hebben aangepakt mocht het land niet zo ver hebben gestaan als nu op het vlak van technologie.

 

Dit is de laatste bijdrage in een reeks blogs over COVID-19 en China binnen de serie “Scriptie van de maand”. Lees de eerdere bijdragen hier terug:

1) De bitterzoete smaak van succes
2) COVID-19: struikelblok voor een pril handelsverdrag
3) Sociale onrust in China tijdens de COVID-19 pandemie

Heb jij zelf onderzoek gedaan naar een China-gerelateerd thema, en zou jij dit graag willen delen op China2025? Neem dan contact op met de redactie.