Zaterdag 22 maart is Wereld Water Dag. In het noorden van China is een tekort aan water, in het zuiden hebben ze er genoeg van. Maar bijna overal is het vervuild.

Vorig jaar juni verscheen een rapport van het ministerie van milieubescherming, waarin stond wat velen al wisten: China’s water is ernstig vervuild. Milieuambtenaren onderzochten grondwater uit 4.929 pompstations; de monsters uit 1.999 bronnen kregen het predikaat slecht, dat uit 826 bronnen zelfs ernstig slecht.

Meer dan 20 procent van alle Chinezen is afhankelijk van drinkwater dat ondergronds wordt gewonnen. Daarvan is bekend dat het vaak bijsmaken heeft, raar ruikt en soms een kleurtje heeft.

Vervuild water

Deze waterbronnen zijn vervuild met grote hoeveelheden chemische stoffen, zoals fluoride, ammoniak en chloor. Door de industrie, die loost, lekt en in sommige gevallen afvalwater rechtstreeks in de grond injecteert. Maar ook door overvloedig gebruik van kunstmest en pesticides in de landbouw.

Volgens de wereldgezondheidsorganisatie WHO is er een direct verband tussen giftige stoffen in het drinkwater en de kans op kanker aan de ingewanden. Milieuactivisten in China zeggen al jaren dat het aantal kankergevallen in 459 dorpen in de buurt van fabrieken en vervuild water explosief is gestegen.

De staat van het oppervlaktewater is gemiddeld redelijk, maar er zijn grote verschillen. Vier grote rivieren krijgen het etiket licht vervuild. Een kwart van 60 onderzochte meren heeft te maken met excessieve algengroei.

De kwaliteit van de Golf van Bohai en de Oostchinese Zee is slecht. Zeven van negen belangrijke baaien hebben een slechte waterkwaliteit.

Tekort

China heeft niet alleen te maken met vervuild water, maar ook met een tekort aan water. Het land herbergt 7 procent van alle zoetwaterreserves in de wereld, maar heeft 20 procent van de wereldbevolking binnen de grenzen.

In de afgelopen tien jaar zijn China’s wetlands met 340.000 vierkante kilometer afgenomen; een gebied ter grootte van Nederland, blijkt uit onderzoek van de Chinese Bosadministratie.

Natte gebieden verliezen terrein doordat ze worden omgevormd tot landbouwgrond of om urbanisatie mogelijk te maken. Maar volgens de Bosadministratie speelt ook klimaatverandering een rol, waardoor natte gronden verdrogen.

Het rapport rept niet van China’s onlesbare dorst naar water. Drinkwater voor zijn enorme bevolking, irrigatiewater voor de landbouw (rijstbouw is een waterslurper) en koelwater voor de industrie en energievoorziening.

De enorme vraag naar water is een belangrijke oorzaak van daling van het grondwaterpeil, verdroging en het slinken van rivieren en meren.

Waar het noorden verdroogt, heeft het zuiden juist te kampen met overstromingen. Hier stromen de grote rivieren die het smeltwater van de Himalaya en het regenwater uit subtropisch gebied naar de zee voeren.

Waterwerken

Wat is er dan logischer dan die gebieden met elkaar te verbinden? En dat is dan ook precies wat het Zuid naar Noord Water Omleidingsproject doet. Langs drie routes worden waterwegen en meren met elkaar verbonden, zodat ze in gebieden met waterschaarste kunnen blijven pompen.

In december 2002 is de aanleg begonnen. Tezamen gaat het om meer dan 4.000 kilometer waterweg; deels bestaand, deels door middel van pijpleidingen, pompstations en stuwmeren. Alleen al in de midden- en oostelijke route wordt 213,4 miljard yuan (25,6 miljard euro) geïnvesteerd. De westelijke route is nog in de ontwikkelingsfase. Het is het grootste waterwerk ter wereld.

Maar nu de voltooiing van de middenroute nadert, is er een nieuw probleem. Het Danjiangkou stuwmeer blijkt verontreinigd. Hier komt het water vandaan dat in later dit jaar uit de kranen in Beijing en Tianjin moet stromen. Zeven rivieren die het meer voeden staan op de lijst met verontreinigde rivieren, omdat daar afvalwater in wordt geloosd.

Gemeenten hebben de opdracht gekregen om hunwereld water dag afvalwater te zuiveren, maar dat is nog nauwelijks gebeurd. Lokale instanties langs de rivieren klagen dat ze onvoldoende geld hebben om waterzuiveringsinstallaties te bouwen. Ook worden zij geacht fabrieken te sluiten die vervuild water lozen. Gemeenten klagen dat zij de investeringen en gevolgen moeten dragen om het watertekort in het noorden op te lossen.

 

Reis door China in 48 Dagen gaat verder op zaterdag 5 april: Qingming.